The ‘New Auschwitz’: Wollega, Oromia region, Ethiopia

Contact information:


Girma Berhanu


Department of Education and Special Education (Professor) University of Gothenburg


Box 300, SE 405 30


Göteborg, Sweden


E-mail: girma.berhanu@ped.gu.se


 

Introduction:

A few years ago, I visited the Auschwitz-Birkenau Memorial Museum, on the sites of Auschwitz Concentration Camp, the largest Nazi concentration and extermination camp. Last week, I visited a Jewish cultural center/museum in Riga, Latvia, with similar content. The two camps, Auschwitz-Birkenau and the one in Riga, are now prominent memorial sites on the holocaust tragedies. The Auschwitz Museum relates the in-depth history of the Auschwitz Concentration Camp. It stands today as a reminder of the horendous harvest resulting from  hate and discrimination. The core message, as most aptly expressed by Ellen Germain, the Special Envoy for Holocaust Issues, on the 75th Anniversary of the Auschwitz-Birkenau State Museum on 13th July 202, was: "We must safeguard your testimony, their testimony, so that truth will never die. The world must never forget. The world must never deny. The world must never downplay the Holocaust. We must remain ever on guard, and we must do far more to teach the lessons of the Holocaust and apply them in our own time. We must counter hate and lies with tolerance and truth. And we must stand up for human dignity and freedom wherever they are imperiled." Indeed, that is what we learned during the visit!



More than 75 years after the crematoria ceased their most inhuman deadly work, the State Museum continues to ensure the site is preserved in perpetuity. The holocaust site is maintained so as to help future generations understand that such cold-blooded cruelty and systematic mass murder must never happen again. Indeed, it must be mantained as irrefutable evidence of the holocaust to all perverse persons who may attempt to deny or refute its real occurence. What amazes me is that similar atrocities are conducted right now, as I write this piece. It is not a thing of the past. It is happening in Ethiopia as well as in Ukraine. The only difference between the two is that virtually no one cares about the poor Ethiopians who are the victims in the New Auschwitz, the Wollega Zone in Oromia Region. The victims in the Wollega Zone New Auschwitz are prevented, by the Oromia state authorities, from escaping. They are helplessly "reconciled" to their impending brutal death.

What is Happening in Wollega, Oromia Region, Ethiopia?

The Washington Post wrote that as the world is focused on Ukraine, a genocide is taking place in Ethiopia. Mass killings targeting ethnic Amharas have been taking place since the government of Prime Minister Abiy Ahmed came to power four years ago. In the past few weeks alone, hundreds of innocent civilians, many of them women and children, were killed in Wollega, a region in Oromia, where the massacres have become alarmingly despicable and frequent. The Ethiopian government mentions barely the ongoing genocide in this hell region. The victims are primarily the Amharas. Nobody has been brought to justice over any of these mass killings of Amharas -or ‘Neftegnas’ in the parlance of their killers. In short, the life of an Amhara citizen in Ethiopia is considered worthless in Abiy’s regime. The latest massacres and property destruction took place, on the 26 of September, in Jirte and Jirdega and other woredas in Horo Guduru Wollega Zone, Oromo Region.

According to Borkena (2022) hundreds of civilians are killed in the Umuru district of Horo Guduru zone in the Oromo region of Ethiopia. Ethiopian Human Rights Commission (EHRC) on Monday said the civilians were killed since August 31, 2022.  Private properties including cattle were plundered too and several thousand were displaced from the area to find themselves without any essential emergency aid and in a difficult circumstance. The rights group said it had confirmed it from affected people who escaped the killing in the area. The group is linking the killing to OLF-Shane, what it called irregular forces from the Amhara region and individuals . EHRC asserted the measures the Federal and regional authorities are taking to reverse ethnic-based attacks in the region are not a match for the magnitude of the security problem in the area. Earlier this week, according to Borkena, the government admitted that the radical ethnic Oromo nationalist group killed civilians in the Horo Guduru area. It did not, however, specify the number of deaths from the attack and those who were wounded. The rebel group operating in the area, which calls itself the Oromo Liberation Army, has announced that it has formed a military alliance with the Tigray People’s Liberation Front (TPLF).  The TPLF is attacking the Amharas from the North, while the so called “Oromo Liberation Army” attacks from the South. We acknowledge the attack from the north has taken a civil war shape, where both the Amharas and the Government are tackling the issue, however the attack from the south is going on unchallenged, or at times in collaboration with the regional authorities of Oromia.

The level of coordination between state and non-state actors both while the attacks are taking place and later in covering the news about the attacks are dangerously being perfected. We demand independent investigation before this killing cycle claims even more lives! Facts: A) Oromo residents were told to leave the area in advance B) Services were disconnected in advance C)Local administration tell Amharas routinely, that they cannot leave as that will look bad, instead they could arm and defend themselves. D) Amharas are routinely disarmed”  (EthioHRC's note from Sep. 26, 2022, on the massacres and property destruction that took place in Jirte and Jirdega and other woredas in Horo Guduru Wollega (Genocide Prevention In Ethiopia 2022 Sept 29). Ethiopia has turned the Wollega zone a Nazi-style death camp, burning bodies and blocking humanitarian convoys to hide evidence of mass killings and other atrocities there. The armed groups burn the bodies of those that had been slaughtered and burn the civilians alive, imagery that raised the specter of the 20th century’s greatest crime. This paper aspires to awaken the public that the world has not seen the scale of the tragedy in Wollega since the Nazi concentration camps. The armed groups in collaboration with the region’s security apparatus have turned the whole region into a death camp. We demand independent investigation before this killing cycle claims even more lives!

Silence gives consent: Human right organisations and religious institutions

Ethiopians are currently affected by untold misery and agonizing national muffled sorrow. The country’s fate is in the hands of ethno-nationalists, ethno-fascist mobs and murderous groups of people within and outside of the current leadership. Atrocity crimes, murder, slaughter, and inhuman treatment and arrest of zealous Ethiopians are a common scene. But where is the anguished outcry of our spiritual and religious leaders? Where are their voices? Where are the voices of humanitarian organizations? Why don’t we hear them condemning the murder of young and old Ethiopians? The silence of the leaders of Ethiopian churches and mosques — all the centers of holy worship where the most fundamental law of humanity are preached: that murder is wrong. As we all know there is no “military” solution to the current murderous crimes and genocidal acts in Ethiopia. Ethiopian religious and spiritual leaders, in particular the Oromo spiritual leaders including the intellectuals, both at home and abroad need to come out, loud and clear and repeatedly, say in one voice that we are all — every single one of us — children of God and that to murder is to profane the very God they claim to glorify. It’s hard to miss the news today. It is sad that Ethiopian religious leaders and establishments make no effort to make this particular slaughter of innocents a priority. Continued overwhelming silence on the part of our religious and community leaders is always wrong and will be a catastrophe in the struggle to defend the unity of Ethiopia and sanctity of the lives of Ethiopians. In a disaster or national tragedy, religious and community leaders are frontline, trusted caregivers to whom people look for assistance and support for healing. They are also expected to be the voice of the voiceless.

Now the situation in Ethiopia requires their leadership and guidance primarily to stop the madness orchestrated by the political elites’ intent on destroying Ethiopia and creating civil war; and secondly, they can help create a forum for national reconciliation, stability and


sustainable peace. The leaders have unique position to respond to people who are impacted by the injustices and man-made national disaster because they are already in an established role, have a core of relationships, and bring a faith perspective that speaks to the need for meaning that is so pervasive in the human experience of suffering that most Ethiopians find themselves in.

The expansion of protestant sects in Wollega zone is visible. It is high time that these groups of churches, the Muslim organizations and the Orthodox Church take concerted initiatives to condemn the atrocities in Oromia region and frame a peaceful transition. Internal strife and dispute on trivial differences in doctrines are just prolonging the dictators’ or ethno-fascists’ hold on power and thereby the sufferings of the faithful. Although religious organizations are to be independent of political control in a healthy, just, and inclusive society, the situation in Ethiopia is different.

If you, religious leaders and intellectuals, do not stand in uniform condemnation of this killing spree, genocidal act, then not only will you be judged by our people, not only will you be judged by history, you will be judged by ‘God’.

There is no room in today's Ethiopia for different faiths, different sects or different doctrines to battle over power, when the battle is between good and evil, death and life. It is a matter of priority!

“In keeping silent about evil, in burying it so deep within us that no sign of it appears on the surface, we are implanting it, and it will rise up a thousand-fold in the future. When we neither punish nor reproach evil doers, we are not simply protecting their trivial old age, we are thereby ripping the foundations of justice from beneath new generations.”


― Aleksandr Solzhenitsyn, The Gulag Archipelago 1918-1956

It is unacceptable that our leaders are silent in the face of unspeakable atrocities. They should make their voice heard in a peaceful manner and call for the political leaders to address the matter and encourage the regime to respect the rule of law and bring the perpetrators to justice.

The whole state and federal political, social and economic infrastructure are infiltrated by ethno nationalist cadres and dangerous forces. “It’s not unpatriotic to denounce an injustice committed on our behalf, perhaps it’s the most patriotic thing we can do.”― E.A. Bucchianeri, Brushstrokes of a Gadfly.

What is Dr Daniel Bekele of the Ethiopian Human Rights Commission doing? The Ethiopian people are not doing anything significant while their compatriots are being slaughtered like animals! The so-called Oromia Special Force and the Police, which is supposed to keep peace and order in the region is apparently complicit in the genocidal massacres being perpetrated under watchful eyes of the Oromia President, that gets the silent approval of the Prime Minister who is also the Commander-in- Chief of the Ethiopian Armed Forces! There is no separation of powers in the political structure of the Abiy regime in its entirety! The parliament is a mere rubber-stamp body! The judiciary has become a political instrument busy fabricating trumped-up accusations and charges! The President has failed to use her figure head status to pronounce moral redlines! Worst of all, the Ethiopian Human Rights Commission, which is supposed to be at least partially financially independent has not yet admitted that genocide has been committed in Ethiopia despite an overwhelming body of evidence to the contrary! Hence atrocity crimes continue to be committed with impunity! What then should be done? As can easily be seen, internal institutions and forces have failed miserably to stop the atrocity crimes being perpetrated in Ethiopia even as I write! The Ethiopian people seem to have been shocked and terrorized into silence and apathy by the enormity of the crimes which encompass cannibalism including slashing the bulging bellies of pregnant women and eating the fetuses in the third trimester! Help! Help! Dr.Daniel Bekele, where are you in Ethiopia's moment of greatest need ?!! (Personal Communication Tekleberhan Geberemichael 2022-09-29)

Why, over the past century, have good people repeatedly ignored mass murder and genocide? In a compellingly insightful article entitled “If I look at the mass I will never act”: Psychic numbing and genocide, Slovic (2007) wrote that most people are caring and will exert great effort to rescue individual victims whose needy plight comes to their attention. These same good people, however, often become numbly indifferent to the plight of individuals who are “one of many” in a much greater problem. Of course, every episode of mass murder is unique and raises unique obstacles to intervention. But the repetitiveness of such atrocities, ignored by powerful people and nations, and by the general public as we witnessed in the case of the Amhara plight, calls for explanations that may reflect some fundamental deficiency in our humanity — a deficiency that, once identified, might possibly be overcome.

The Ethiopian Government and international community must once and for all denounce the genocide denial and the manipulation as well as victim playing, in Pope Benedict’s words, as “intolerable and altogether unacceptable.” ‘If the international community has learned any lessons from its past sins, it must take stock of the gravity of recent acts perpetrated against Christians and Amharas in Ethiopia and must do everything possible to hold those responsible to account and to prevent further escalation’. Stanely Cohen (2013) stated that three forms of denial are possible with respect to what is being denied: literal, interpretative and implicatory. All these forms of denial are manifested in different forms and utterances by the government officials and some ethno-nationalist groups in Ethiopia. Literal denial implies that the knowledge or the raw facts are blatantly denied: “nothing happened,” “there was no massacre or genocide.”

Rees examines the strategic decisions that led the Hitler and Himmler to make Auschwitz the primary site for the extinction of Europe's Jews-their "Final Solution." He concludes that many of the horrors that were perpetrated in Auschwitz were the result of a terrible immoral pragmatism. The story of the camp becomes a morality tale, too, in which evil is shown to proceed in a series of deft, almost noiseless incremental steps until it produces the overwhelming horror of the industrial scale slaughter that was inflicted in the gas chambers of Auschwitz. We are heading to that scale in Wollega, in the new Auschwitz. This is no longer Chechnya or Aleppo. This is the new Auschwitz and Majdanek. The world must help punish the Abiy regime. After Ethiopia’s Prime Minister, Abiy Ahmed, ended a decades-long border conflict, he was heralded as a unifier. Now critics accuse him of tearing the country apart.

 

Accountability and responsibility

Clearly the responsibility lies with the Oromo elites. Fearon and Laitin (2000) found considerable evidence linking strategic aspects of ethnic identity construction to violence and more limited evidence implicating discursive systems. The most common narrative in these texts analyzed by the authors has large scale ethnic violence provoked by elites, often motivated by intra-ethnic conflicts. Followers follow, despite the costs, out of increased fear of thugs and armies “let go” by elites (both the other side's and their “own”) and often in pursuit of local grievances that may have little ethnic component. Several other mechanisms are also discussed, including the role of discursive systems in conditioning publics for violence and the role of violent efforts to enforce “everyday primordialism” by policing supposedly primordial ethnic boundaries.

All this government orchestrated propaganda and a culture of belittling other ethnic groups will backfire. We should learn from history! The colonial changes to ethnic identity have been explored from the political, sociological, and psychological perspectives. Ethnic manipulation manifested itself beyond the personal and internal spheres. Divide-and-rule strategies and discourses of superiority have dangerous consequences sooner or later. A number of Ethiopian scholars I interviewed informally told me that the discourses in the power corridor, in some government affiliated social media and among adherent supporters of the regime, are characterized by a steady stream of derogatory remarks about the Amhara people and members of other ethnic groups.

There is also very little accountability in the new administration. Accountability is an elusive concept, but understanding where it originates can help citizens find ways to hold governments accountable. In the narrowest sense, accountability refers to the obligation to give an account of one’s action to particular individuals, groups, or organizations.  This does not happen in Abiy Ahmed’s regime, where government forces are complicit in mass-killings and nothing is said about it. When asked about these atrocities, he brushes off the question with a chillingly indifferent answer: “I am not militia or police who has control over the activities of district or village level activities”. In
https://zehabesha.com/the-new-auschwitz-wollega-oromia-region-ethiopia/

ኦ - ብልፅግና. . . . አ - ብልፅግና (ኤፍሬም ማዴቦ)

ኤፍሬም ማዴቦ (emadebo@gmail.com)

በህገ መንግስቱ ውስጥ ቋሚ ቦታ ያለው “ህብረብሔራዊ ፌዴራሊዝም” በቋሚነቱ ይቀጥላል እንጂ ለድርድር ቀርቶ ለውይይትም አይቀርብም። የብሔር ፌዴራሊዝምን ማንም ሊነካው የማይችል የኦሮሞ ቅዱስ ዕቃ ነው ብሎ ከማመኑ በፊት ኦህዴድ ወደ ምርጫ መግባት አይችልም። ጀዋር መሐመድ 2010  

አሁን ባለው ብሔር ተኮር ፌዴራሊዝም ላይ መግባባት ኖሮን የአንድነት ግንባር መፍጠር አለብን፣ ኦህዴድ ኮምፓሱ እንደጠፋበት መርከብ እዚህም እዚያም እንዲል አንፈቅድም፣ እነሱም ኦህዴድ የኛ ፓርቲ ነው ብለው ሊነግሩን አይችሉም ወይም የፈለጉትን ማድረግም አይችሉም  . . . . ይህንን በፍጹም አንፈቅድም። ጀዋር መሐመድ 2012

በአገራችን ለዘመናት የህዝቦች የእኩልነት ጥያቄዎች በህዝቦች መራራ መስዋዕትነት ህገ መንግስታዊ እውቅና እንዲያገኝ የተደረገው የብሔር ብሔረሰቦች እና ህዝቦች በህገ መንግስቱ የተቀመጡ መብቶች ያለምንም መሸራረፍ ተፈጻሚ እንዲሆኑ ፓርቲያችን ይሰራል። ብልፅግና ፓርቲ ምርጫ ማኒፌስቶ

ጀዋር መሐመድ በ2018 እና በ2019 ዓ.ም. ከላይ በተቀመጡት ሁለት አረፍተ ነገሮች ውስጥ ቋጥሮ ያስተላለፋቸው ቁልፍ መልዕክቶች ብልፅግና ፓርቲ ከተመሰረተ ከአመት በኋላ የምርጫ ማኒፌስቶዉን ሲጽፍ እንደመመሪያ መጠቀሙን ማኒፌስቶው በግልጽ ይናገራል። ጠ/ሚ አቢይ አህመድ የአራት ብሔር ድርጅቶች ጥምረት የሆነው ኢህአዴግ ወደ አገራዊ ፓርቲነት ይለወጣል የሚል ቃል ከአፋቸው ሲወጣ፣ አባባሉ ወይም ዉሳኔው ኢትዮጵያ ዉስጥ የብሔር ፖለቲካ የመጨረሻው መጀመሪያ ነው ያሉ ብዙዎች ነበሩ። ነገር ግን ነገሩ “ድመት መንኩሳ ጠባይዋን አትረሳ” ነውና ስምንት የብሔር ድርጅቶችን አቅፎ በህዳር ወር 2012 ዓም የተመሰረተው ብልፅግና ፓርቲ ሳልስቱን ሳያከብር ነው “ኦሮሞ ብልፅግና”፣ “አማራ ብልፅግና” እያለ የስምንቱን ድርጅቶች ውህደት የውኃና ዘይት ውህደት ያስመሰለው።

ኦሮሞ ብልፅግናና አማራ ብልፅግና ሲባል ልዩነቱ የስም ብቻ ይመስላል። አይደለም! በሁለቱ ቡድኖች መካከል ያለው ልዩነት የፖለቲካ ሥርዓታችን መሰረት ዜግነት መሆን አለበት የሚልና፣ የለም የፖለቲካ ሥርዓታችን መሰረት ብሔር ሆኖ መቀጠል አለበት የሚል ትልቅ የፍልስፍና ልዩነት ነው። የሚገርመው ብልፅግና ፓርቲ በምርጫ ማኒፌስቶው ላይ ሁለቱንም ቡድኖች ለማስደሰት ሞክሯል። እንዴት?

ብልፅግና ፓርቲ ለ2013ቱ ምርጫ ባወጣው ማኒፌስቶ ምዕራፍ 1.1.1 ላይ እንዲህ የሚል አረፍተነገር አስቀምጧል - “ፓርቲያችን የህዝብ ሉዓላዊነት ተከብሮ የመንግስት ሥልጣን በህዝብ ይሁንታና ውክልና በዲሞክራሲያዊ ምርጫ ሊገኝ ይገባል ብሎ ያምናል”። በዚሁ ማኒፌስቶ ምዕራፍ 1.3.4 ላይ ደግሞ ህገ መንግስቱ ለብሔር፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች የሰጠውን መብት ሳይሸራረፍ እናከብራለን ይላል። ኢትዮጵያ ውስጥ የሉዓላዊነት ማደሪያው ብሔር፣ብሔረሰቦችና ህዝቦች እንደሆኑ ህገመንግስቱ በማያሻማ ቋንቋ ይናገራል፣ ታድያ እንዴት ሆኖ ነው ይህንን ህገ መንግስቱ ለብሔር፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች የሰጠውን መብት ሳይሸራረፍ እናከብራለን የሚሉት ብልፅግናዎች የህዝብን ሉዓላዊነት አናስከብራለን የሚሉን? በነገራችን ላይ ብሔር፣ብሄረሰቦችና ህዝቦች የኢትዮጵያ ሉዓላዊ ሥልጣን ባለቤት ናቸው በሚለውና የኢትዮጵያ ህዝብ የሉዓላዊ ሥልጣን ባለቤት ነው በሚለው አባባል መካከል ከፍተኛ ልዩነት አለ፣ልዩነት ብቻ ሳይሆን አባባሉ ተቃርኖም አለው። ብልፅግና አማራና ብልፅግና ኦሮሞ የዚህ ተቃርኖ ታላቅና ታናሽ  ልጆች ናቸው። ማን ታላቅ፣ ማን ታናሽ እንደሆነ “ሳይሸራረፍ እናከብራለን” የሚለው ሐረግ በግልጽ ይናገራል።

ብልፅግና ፓርቲ በወደፊቷ ኢትዮጵያ ላይ እንዲህ አይነት ከፍተኛ ተቃርኖ ያላቸውን ሁለት ግዙፍ ቡድኖች አቅፎ ነው ኢትዮጵያን አፍሪካዊት የብልፅግና ተምሳሌት እናደርጋለን ብሎ ጉዞ የጀመረው። እንኳን የአገር ጉዞ የሁለት ሰዎችም ጉዞ መግባባት ይፈልጋል፣ በተለይ ዛሬ ኢትዮጵያ ላለችበት ታሪካዊ ወቅት ደሞ በአንድ አፍ የሚናገር አመራር ያስፈልጋልና፣ ይህ አማራና ኦሮሞ ብልፅግና የሚሉት ዕዳ ባስቸኳይ ተከፍሎ ካካለቀ፣ በዕዳው የሚጠየቀው ብልፅግና ፓርቲ ብቻ ሳይሆን እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ ነው።

ብልፅግና ፓርቲን ገና በልጅነቱ የተጠናወተው ‘አማራ-ኦሮሞ’ ብልፅግና የሚባል ልዩነት የስም ልዩነት ብቻ አይደለም፣የፖለቲካ ልዩነት ነው ተብሎ የሚታለፍም አይደለም። ታሪኩ ብዙ ነው። ህወሓት በብሔር ፖለቲካ ኮትኩቶ ያሳደጋቸው ኦዴፓዎች አገራዊ አጀንዳ ባለው ብሔራዊ ፓርቲ ውስጥ መካተት በፍጹም አልተዋጠላቸውም፣ በወቅቱ ከፍተኛ የህዝብ ድጋፍ ካላቸው የብልፅግና ፓርቲ አባት ጋር ፊት ለፊት መላተምም አልፈለጉም። ለዚህ ነው መደመሩም መቀነሱም አልሆን ብሏቸው በብልፅግና ጥምቀት እስኪጠመቁ ድረስ መሃል ላይ መቆሙን የመረጡት። ኦዴፓ መሃል ሰፋሪ ሆኖ “ኦሮሞ ብልፅግና” መባል ከመረጠ . . . . .  መከተል የለመደው አዴፓ ሌላ ምን አማራጭ አለው?

የኦሮሞ ብልፅግና እና የአማራ ብልፅግና አሁን ኢትዮጵያ ዉስጥ ባለው ብሔር ተኮር የፖለቲካ ሥርዓት  ለይም ሆነ የወደፊቷ ኢትዮጵያ ምን መምሰል አለባት በሚለው ጥያቄ ላይ ያላቸው አቋም ተቃራኒ ነው። የኦሮሞ ብልፅግና ፓርቲና አብዛኛው የኦሮሞ ልህቅ ታማኝነቱ ለብሔር ፖለቲካ ነው። የአማራ ብልፅግና ፓርቲና አብዛኛው የአማራ ልህቅ ግን ታማኝነቱ ለአገራዊ ፖለቲካ ነው፣ ሆኖም ይህ ታማኝነት ከቅርብ ግዜ ወዲህ በከፍተኛ ፍጥነት እየተሸረሸረ ነው። ለዚህ መሸርሸር ዋናው ምክንያት በአንድ በኩል ህወሓት ሂሳብ አወራርዳለሁ ብሎ አማራ ላይ ይዞት የመጣው የህልውና አደጋ ሲሆን፣በሌላ በኩል ደግሞ በኦሮሞ ልህቃንና በአማራ ልህቃን መካከል ያለው ከፍተኛ የፖለቲካ ልዩነትና ይህንን ልዩነት ተከትሎ በተለያዩ የኦሮሚያ አካባቢዎች በአማራ ተወላጆች ላይ በተደጋጋሚ የሚደርሰው መፈናቀል፣ ስደትና የጅምላ ግድያ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ አማራውን ወደ ጫፍ ስለገፋው ነው።

የኦሮሞ ልህቃን ማነው በኦሮሞ ፖለቲካ የበላይ መሆን ያለበት በሚለው ጥያቄ ላይ ቢለያዩም፣ ኦሮሚያ በሚባለው ክልል፣ በ“ኦሮሞ ጥቅም” እና በአዲስ አበባ የባለቤትነት ጥያቄ ላይ ተናበው ይሰራሉ እንጂ አይለያዩም። ይህ ደሞ የተለያዩ የኦሮሞ ድርጅቶች በሚያወጧቸው መግለጫዎችና፣ መሪዎቻቸውና ደጋፊዎቻቸው በሚሰጧቸው ቃለመጠይቆች ላይ በተደጋጋሚ የታየ እውነት ነው። ለምሳሌ፣ በቅርቡ የኦሮሚያ ክልል መንግስት ባወጣው መግለጫ፣ ኦሮሚያ ውስጥ ባልታጠቁ ሰዎች ላይ የጦር ወንጀል የፈጸሙት "የአማራ ክልል መንግሥት ታጣቂዎች” ናቸው፣የግጭቱ መነሻ "ጽንፈኝነት እና የፖለቲካ አሻጥር" ነው ሲል የአማራን ክልል መንግስት ከሷል።  ይህንን ክስ ተከትሎ የአማራ ክልል በሰጠው ምላሽ፣ የኦሮሚያ ብልፅግና ፓርቲ ባወጣው መግለጫ "እራሱ ከሳሽና ፈራጅ" ሆኗል ሲል መግለጫውን ኮንኗል።

አማራ ብልፅግና እና ኦሮሞ ብልፅግና የዛሬዋንና የወደፊቷን ኢትዮጵያ በተመለከተ በመካከላቸው ከፍተኛ  ልዩነት አለና አንዱ ሌላኛውን መኮነኑ ብዙም አይገርምም። የብልፅግና ፓርቲ ቁጥር አንድ ተቀናቃኝ የሆነውና በፕ/ር መረራ ጉዲና የሚመራው ኦሮሞ ፌዴራሊስት ኮንግሬስ ፓርቲ ያወጣው መግለጫ ግን ከላይ የተለያዩ የኦሮሞ ድርጅቶችና ልህቃን ዋና ዋናዎቹን የኦሮሞ ጉዳዮች በተመለከተ ተመሳሳይ አቋም አላቸው የሚለውን ሃሳብ ሙሉ በሙሉ የሚደግፍ ነው። እንዲህ ነበር ኦፌኮ ያለው - “ከመደበኛው የመንግስት የጸጥታ ኃይሎች ባልተናነሰ መልኩ ፋኖ የሚባለው በአማራ ጽንፈኛ ኃይሎች የተገነባውና በክልሉ መንግስት እውቅና ታጥቆ የሚንቀሳወሰው የጥፋት ቡድን በተለያዩ የኦሮሚያ ዞኖች ሰብሮ በመግባት ብሔርን የለየ የጅምላ ፍጅት ሲያካሂድ፣ ቤቶችን ሲያቃጥል፣እህልና ከብቶችን ሲዘርፍ ቆይቷል”

ብዙዎቻችን አማራ ዘረኛ ሆነ፣ አማራ ከኢትዮጵያዊነት ሸሸ እያልን አማራን እንከሳለን። የአማራ ብሔረተኝነት እየገነነ የመጣው በአንድ በኩል ደደቢት በረሃ ዉስጥ በህወሓት የተሸረበና በተደጋጋሚ በተግባር የታየ በአማራው ላይ ያነጣጠረ የጥፋት ዘመቻ በመኖሩ ሲሆን፣ በሌላ በኩል ደግሞ ከላይ በተገለጸው መልኩ የተለያዩ የኦሮሞ ድርጅቶች አማራ ላይ በመተባበራቸውና የተከበሩ ዶር ሃንጋሳ ኢብራሂም በቅርቡ እንደተናገሩት ኦሮሚያ ውስጥ በአማራ ተወላጆች ላይ የሚደረገው ጭፍጨፋ መንግስታዊ ድጋፍ ያለው መሆኑ ነው።

በዛሬዋ ኢትዮጵያ የፖለቲካ መድረክ ላይ ግልጽ የሆነ ልዩነት ያላቸው ሁለት ትልልቅ ቡድኖች አሉ። እነዚህ ሁለት ቡድኖች በአቋማቸውም በፖለቲካ አሰላለፋቸውም “አማራ ብልፅግና” እና ”ኦሮሞ ብልፅግና” ዉስጥ ካሉ ኃይሎች ጋር በቅርብ የተሳሰሩ ናቸው። አንደኛው ቡድን እራሱን “ፌዴራሊስት ኃይሎች” እያለ የሚጠራው የብሔር ፖለቲካ አራማጆች ስብስብ ሲሆን ሲሆን፣ የዚህ ቡድን መንፈሳዊ መሪ ኦሮሚያ ክልል ነው፣ ሌላው የአንድነት ኃይል የሚባለው ስብስብ ሲሆን የዚህ ቡድን መሪ ደሞ አማራ ክልል ነው።

“ፌዴራሊስት ኃይሎች” ከመንፈሳዊ መሪያቸው ከኦሮሚያ ክልል ጋር ይግባባሉ፣ይናበባሉ፣የአላማ አንድነት ስላላቸው አብረው ይሰራሉ እንጂ እርስ በርስ አይባሉም። “ኢትዮጵያ” ፣ “ኢትዮጵያ” የሚለውና እራሱን የአንድነት ኃይል ብሎ የሚጠራው ቡድን ግን በውጭ አገሮችም ሆነ በተለያዩ የአገራችን አካባቢዎች በቁጥር ከፍተኛ ተከታይ ያለው ቡድን ቢሆንም፣ የቁጥሩን ያክል የተከፋፈለ፣ እርስ በርሱ የሚባላ፣በሆነው ባልሆነው የሚጨቃጨቅና ፅንፈኛው፣ ግራ ዘመሙ፣ቀኝ ዘመሙና በሁለቱ መሃል ላይ ያሉ ኃይሎች የሚገኙበት ከራሱ ጋር የተጣላ ስብስብ ነው። የአንድነት ኃይል በሚባለው ቡድን ውስጥ የሚገኙ ኃይሎችን የሚያገናኛቸው “አንድነት” የሚለው ቃል ብቻ ነው። ይህ ስሙን ቀይሮ “የልዩነት ቡድን” መባል ያለበት ቡድን ከመንፈሳዊ መሪው ከአማራ ክልል ጋርም አይግባባም።

ዛሬ ኢትዮጵያ ውስጥ የምናየው የፖለቲካ ምስቅልቅል እነዚህ ሁለት ኃይሎች የኢትዮጵያን ፖለቲካ ለመቆጣጠርና የወደፊቷን ኢትዮጵያ በአምሳያቸው ለመቅረጽ የሚያደርጉት ትግል ዉጤት ነው። መከራው፣ግፉ፣ስደቱ፣መፈናቀሉና ሞቱ አማራው ላይ የበረከተው አማራው የሚገኝበት ጎራ የማይናበብ፣የማይግባባ አንድ ላይ ቆሞ እራሱን መከላከል የማይችል ሳይሆን ያልቻለ በመሆኑ ነው። ኢትዮጵያ ውስጥ በቅርቡ ይደረጋል ተብሎ የሚጠበቀው አገራዊ ምክክር፣ እነዚህን ሁለት ቡድኖች አግባብቶ ኢትዮጵያ የህዝቦቿ እንጂ የአንድ ብሔር የበላይነት የማይነግስባት አገር መሆኗን ካላረጋገጠ እንደ አገር አደጋ ላይ ነን።

የአማራ ክልል እንደ ክልልም እንደ ፖለቲካ ማህበረሰብም ይህ ነው ተብሎ የሚነገር መሪም አመራርም የሌለው በአክቲቪስቶች፣ በባለኃብቶች፣ በዩቲዩብ አርበኞችና በተለያዩ የጎበዝ አለቆች የሚመራና በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ መጫወት የሚገባውን ትልቅ ሚና የዘነጋ ክልል ነው። የህወሓት ኃይሎች ወሎ፣ጎንደርና ሰሜን ሸዋ ድረስ ያለማንም ከልካይ እየዛቱ መጥተው ይህንን ህዝብ የዘረፉት፣ያፈናቀሉትና የጨፈጨፉት አማራው ባለፉት ሰላሳ አመታት በፖሊሲ ደረጃ በኢትዮጵያ የፖለቲካ፣ የኤኮኖሚና ማህበራዊ ህይወት ውስጥ መጫወት ያለበትን ሚና እንዳይጫወት ስለተደረገ ነው። ይህ ፖሊሲ ዛሬ በስራ ላይ አለ ብዬ ለመናገር አልደፍርም፣የለም ብዬ ለመናገርም እርግጠኛ አይደለሁም።

የአማራን ክልል ተቋማዊ በሆነ መልኩ የሚመራው ብልፅግና ፓርቲ ነው፣ ነገር ግን የአማራን ህዝብና የአማራ ብልፅግና ፓርቲን የሚያገናኛቸው እጅግ በጣም ቀጭን ክር ነው። ይህ ምን ግዜም ሊበጠስ የሚችል ክር እንደየሁኔታው ሊጠንክርና ጥንካሬው ለሌሎች “ኢትዮጵያ” ከሚባል ትልቅ የፖለቲካ ማህበረሰብ ዉጭ ሌላ አማራጭ ለሌላቸው አካባቢዎችም ተስፋ ሊሆን ይችላል። ይህ እንዲሆን የአማራ ክልል መሪዎች የአማራን ህዝብ መፈናቀል ማስቆም አለባቸው፣የአማራን ህዝብ  ስደት ማስቆም አለባቸው፣የአማራን ህዝብ ሞትና መከራ በድፍረት በቃ ማለት አለባቸው፣ ከሁሉም በላይ ግን የአማራ ህዝብ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ መጫወት ያለበትን ሚና ማወቅና አማራ ይህንን ሚናዉን እንዲጫወት አስፈላጊውን ሁሉ ማድረግ አለባቸው። የአማራ መሪዎች ይህንን ማድረግ የሚችሉትና ማድረግ ያለባቸውም “አማራ ብልፅግና” ፓርቲ ሆነው ሳይሆን የአማራ ህዝብ ትክክለኛ መሪ ሆነው ነው። የአማራ መሪዎች ታማኝነት ለአማራ ህዝብ ነው እንጂ ለብልፅግና ፓርቲ አይደለምና፣ እንዲህ አይነት ህዝባዊ ታማኝነት ሲኖር ብቻ ነው ብልፅግና ፓርቲም ሆነ ሌላ በምርጫ አሸንፎ ክልሉን የሚመራ ፓርቲ ከአማራ ህዝብ ጋር እጅና ጓንት ሆኖ ክልሉንም ኢትዮጵያንም ማሳደግ የሚችለው።

ህወሓት ከሎሌው ከኦነግ ጋር ኢትዮጵያ ውስጥ የገነባው የብሔር ፖለቲካ ሥርዓት ኢትዮጵያዊያን ማንነታቸውን ብቻ ሳይሆን ገሃዱን አለም ጭምር በብሔር መነጽር ብቻ እንዲመለከቱ በማድረጉ ዛሬ ከፍተኛ ቁጥር ያለው የኢትዮጵያ ህዝብ ኢትዮጵያዊ ማንነቱን ከመናገር እኔ ኦሮሞ ነኝ፣ ትግሬ ነኝ፣ ሲዳማ ነኝ፣ ወላይታ ነኝ ወዘተ ማለት ይቀለዋል። ይህ ግራ የተጋባ ቁንፅል አመለካከት ሁላችንም የምንጋራውንና የአንድ አገር ዜጎች የሚያደርገንን ኢትዮጵያዊ ማንነት ረግጠን፣ የማንጋራውንና የሚለያየንን የብሔር ማንነት እንድንመርጥ አድርጎናል፣እኛ ኢትዮጵያዊያን የአንድ አገር ልጆች መሆናችንን ዘንግተን እርስ በርስ እንድንገዳደል አድርጎናል፣ ስለ ጋራ አገራችን ሳይሆን ስለጎጣችን ብቻ እንድናስብ አድርጎናል። ትናንት “ኦሮሚያ ላይ የሚፈሰው ደም የኔም ደም ነው” እያለ ህወሓትን ከሥልጣን ያባረረ ህዝብ፣ ዛሬ እሱ እራሱ ጎራ ለይቶ አንዱ አሳዳጅ ሌላው ተሳዳጅ ሆኗል። ጀምበር የወጣችለት ጎራ ህወሓቶች የሚጠጡትን የመጠጥ አይነት፣ ህወሓቶች የሚበሉትን የምግብ አይነትና ህወሓቶች ያዘወትሩ የነበረውን የመዝናኛ ቦታ ይጠይቃል፣ቀን የጨለመበት ጎራ ደሞ ህወሓቶች ሂሳብ እናወራርዳለን እያሉ ይሳለቁበታል።

ኢትዮጵያዊያንን ሁሉ በእኩልነት የማያይ እንደዚህ አይነት የጨለማ አስተሳሰብ በምንም አይነት የወደፊቷ ኢትዮጵያ መሰረት ሊሆን አይችልም። በእኩልነት የማንጋራትንና የበላይና የበታች ሆነን የምንኖርባትን ኢትዮጵያ በጋራ ገንቡ ልንባል አይገባም። “ኢትዮጵያን አፍሪካዊት የብልፅግና ተምሳሌት እናደርጋለን” የሚለው መፈክር ሁላችንንም የሚያግባባውና በእርግጥም አገራችን ኢትዮጵያን የአፍሪካ የዕድገትና ልማት ተምሳሌት የምናደርጋት፣ እንደዛሬው በብሔር ተከፋፍለንና በየጎጣችን ተኮፍሰን ሳይሆን፣ በስምም በመልክም የማናውቃቸውን ሰዎች ካለምንም የጥርጣሬ መንፈስ ወገኖቼ ብለን እንድንጠራ የሚያስችለንና፣ አንድም ቀን በአይናችን አይተን በእግራችንም ረግጠን የማናውቀው የአገራችን መሬት በጠላት ሲደፈር በጋራ ህይወታችንን እንድንሰጥ ብርታት የሚሆነን ኢትዮጵያዊ ማንነትን የጋራ መታወቂያችን ስናደርግ ነው።

አገራችን ኢትዮጵያን በኤኮኖሚ የበለጸገች አገር የምናደርጋትና ከሩቅና ከቅርብ ጠላት መጠበቅ የምንችለው፣ የራሱን ህዝብ ከሌላ አገር ህዝብ አብልጦ የሚወድ ነገር ግን የሌላን አገር ህዝብ የማይጠላና የማያርቅ ኢትዮጵያዊ ብሔረተኝነትን ስንገነባ ብቻ ነው። በአለማችን ውስጥ አፈታሪክ እየፈጠረ የአንድ አገር ህዝብ የሚያደርገውን አገራዊ ብሔረተኝነት ሳይገነባ ነጻነቱንና የግዛት አንድነቱን አስከብሮ ካደጉ አገሮች ተርታ የተሰለፈ አንድም አገር የለም።

እኛ ኢትዮጵያዊያንም ባለፉት ሰላሳ አመታት እየረገጥን የመጣነውን ኢትዮጵያዊ ማንነት ከወደቀበት አንስተንና አክብረነው በዚህ ክቡር ማንነት ዙሪያ ካልተሰባሰብን፣ “ህብረብሔራዊ ወንድማማችነት” እያልን ሺ ግዜ ብናቆሎጳጵሰውና ብናሽሞነሙነው፣ህወሓቶች ያለበሱንን የብሔር ድሪቶ አውልቀን ሳንጥል ኢትዮጵያ የምትባል ተከብራ የምታስከብረን ትልቅ አገር መገንባት አንችልም። ኦሮሞ፣ አማራ፣ ትግሬ ወዘተ ብሎ የተደራጀ ነጠላ ብሔረተኝነት (Ethnic Nationalism) ከራሱ ውጭ የሆነውን ብሔር ያርቃል እንጂ አያቀርብም፣ይንቃል እንጂ አያከብርም፣እኔ እበልጣለሁ ይላል እንጂ ሌላውን በእኩልነት አይመለከትም። ያለፈው 30 አመት ታሪካችን የሚያሳየን ይህንን ሃቅ ነው። ብሔረተኝነት ትልቅ የጋራ አገር መፍጠር ቀርቶ ጎረቤት፣ ስራ ቦታና ትምህርት ቤት ውስጥ ጭምር የራሳችንን ብሔር እየመረጥን እንድንሰባሰብ ያደርገናል እንጂ ሰውን በሰውነቱ ብቻ እንድንመለከት አያደርገንም። ትግሬው፣ አማራው፣ ኦሮሞው፣ ሱማሌው፣ ወላይታው፣ ሲዳማው ወዘተ እንዱ የሌላውን ማንነት እያከበረም እየተጋራም የበለጸገች ኢትዮጵያን በጋራ መገንባት የሚችሉት በኢትዮጵያዊ ብሔረተኝነት (Ethiopian Nationalism) ጃንጥላ ስር ሲሰባሰቡ ብቻ ነው።

በሰሜናዊው የአገራችን ክፍል የሚካሄደውን ጦርነት በሰላም ለመጨረስ፣ በተለያዩ የአገራችን አካባቢዎች የሚታዩትን ብሔር ተኮር ግጭቶችና ግድያዎች ለማቆምና የኢትዮጵያን እንደ አገር ቀጣይነት ለማረጋግጥ ከፈለግን፣ ገዢው ፓርቲ ብልፅግና “ከፈተና ወደ ልዕልና” ከሚለው መሪ መፈክሩ ባሻገር አማራ ብልፅግና እና ኦሮሞ ብልፅግና በቅርጽ፣በይዘት፣ በአላማና በግብ አንድ መሆናቸውን በተግባር ማሳየት አለበት። ብልፅግና ፓርቲ፣ መንግስት፣የክልል መንግስታት፣ የፖለቲካ ፓርቲዎችና ሌሎችም የተለያዩ ባለድርሻዎች ኢትዮጵያ ውስጥ ብሔርና ፖለቲካ ተፋተው ዳግም አንድ ቤት ውስጥ አብረው መኖር እንዳይችሉ የተቻላቸውን ሁሉ ማድረግ አለባቸው። የኢትዮጵያ ህዝብ ልጆቹ በብሔር ጎራ ለይተው ሲተላለቁ ማየት አንገሽግሾታል፣ማለቂያ የሌለው የእርስ በርስ ጦርነት ሰልችቶታል፣የኢትዮጵያ ህዝብ ረሃብና መፈናቀል ሰልችቶታል፣ የኢትዮጵያ ህዝብ እየታደነ መገደል ሰልችቶታል፣የኢትዮጵያ ህዝብ በብሔር አጥር ዉስጥ መኖር ሰልችቶታል። ሠላም የናፈቀው የኢትዮጵያ ህዝብ ማየት የሚፈልገው የኦሮሞን በአማራ ላይ ወይም የአማራውን በኦሮሞ ላይ መተባበር ሳይሆን፣ ሁለቱ የአገራችን ትልልቅ ብሔሮች ኢትዮጵያን ከገባችበት ማጥ ውስጥ ለማውጣት ሲተባበሩ ማየት ነው።

 

 

 

 
https://amharic-zehabesha.com/archives/177286

ኤፍሬም ማዴቦ (emadebo@gmail.com)

በህገ መንግስቱ ውስጥ ቋሚ ቦታ ያለው “ህብረብሔራዊ ፌዴራሊዝም” በቋሚነቱ ይቀጥላል እንጂ ለድርድር ቀርቶ ለውይይትም አይቀርብም። የብሔር ፌዴራሊዝምን ማንም ሊነካው የማይችል የኦሮሞ ቅዱስ ዕቃ ነው ብሎ ከማመኑ በፊት ኦህዴድ ወደ ምርጫ መግባት አይችልም። ጀዋር መሐመድ 2010  

አሁን ባለው ብሔር ተኮር ፌዴራሊዝም ላይ መግባባት ኖሮን የአንድነት ግንባር መፍጠር አለብን፣ ኦህዴድ ኮምፓሱ እንደጠፋበት መርከብ እዚህም እዚያም እንዲል አንፈቅድም፣ እነሱም ኦህዴድ የኛ ፓርቲ ነው ብለው ሊነግሩን አይችሉም ወይም የፈለጉትን ማድረግም አይችሉም  . . . . ይህንን በፍጹም አንፈቅድም። ጀዋር መሐመድ 2012

በአገራችን ለዘመናት የህዝቦች የእኩልነት ጥያቄዎች በህዝቦች መራራ መስዋዕትነት ህገ መንግስታዊ እውቅና እንዲያገኝ የተደረገው የብሔር ብሔረሰቦች እና ህዝቦች በህገ መንግስቱ የተቀመጡ መብቶች ያለምንም መሸራረፍ ተፈጻሚ እንዲሆኑ ፓርቲያችን ይሰራል። ብልፅግና ፓርቲ ምርጫ ማኒፌስቶ

ጀዋር መሐመድ በ2018 እና በ2019 ዓ.ም. ከላይ በተቀመጡት ሁለት አረፍተ ነገሮች ውስጥ ቋጥሮ ያስተላለፋቸው ቁልፍ መልዕክቶች ብልፅግና ፓርቲ ከተመሰረተ ከአመት በኋላ የምርጫ ማኒፌስቶዉን ሲጽፍ እንደመመሪያ መጠቀሙን ማኒፌስቶው በግልጽ ይናገራል። ጠ/ሚ አቢይ አህመድ የአራት ብሔር ድርጅቶች ጥምረት የሆነው ኢህአዴግ ወደ አገራዊ ፓርቲነት ይለወጣል የሚል ቃል ከአፋቸው ሲወጣ፣ አባባሉ ወይም ዉሳኔው ኢትዮጵያ ዉስጥ የብሔር ፖለቲካ የመጨረሻው መጀመሪያ ነው ያሉ ብዙዎች ነበሩ። ነገር ግን ነገሩ “ድመት መንኩሳ ጠባይዋን አትረሳ” ነውና ስምንት የብሔር ድርጅቶችን አቅፎ በህዳር ወር 2012 ዓም የተመሰረተው ብልፅግና ፓርቲ ሳልስቱን ሳያከብር ነው “ኦሮሞ ብልፅግና”፣ “አማራ ብልፅግና” እያለ የስምንቱን ድርጅቶች ውህደት የውኃና ዘይት ውህደት ያስመሰለው።

ኦሮሞ ብልፅግናና አማራ ብልፅግና ሲባል ልዩነቱ የስም ብቻ ይመስላል። አይደለም! በሁለቱ ቡድኖች መካከል ያለው ልዩነት የፖለቲካ ሥርዓታችን መሰረት ዜግነት መሆን አለበት የሚልና፣ የለም የፖለቲካ ሥርዓታችን መሰረት ብሔር ሆኖ መቀጠል አለበት የሚል ትልቅ የፍልስፍና ልዩነት ነው። የሚገርመው ብልፅግና ፓርቲ በምርጫ ማኒፌስቶው ላይ ሁለቱንም ቡድኖች ለማስደሰት ሞክሯል። እንዴት?

ብልፅግና ፓርቲ ለ2013ቱ ምርጫ ባወጣው ማኒፌስቶ ምዕራፍ 1.1.1 ላይ እንዲህ የሚል አረፍተነገር አስቀምጧል - “ፓርቲያችን የህዝብ ሉዓላዊነት ተከብሮ የመንግስት ሥልጣን በህዝብ ይሁንታና ውክልና በዲሞክራሲያዊ ምርጫ ሊገኝ ይገባል ብሎ ያምናል”። በዚሁ ማኒፌስቶ ምዕራፍ 1.3.4 ላይ ደግሞ ህገ መንግስቱ ለብሔር፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች የሰጠውን መብት ሳይሸራረፍ እናከብራለን ይላል። ኢትዮጵያ ውስጥ የሉዓላዊነት ማደሪያው ብሔር፣ብሔረሰቦችና ህዝቦች እንደሆኑ ህገመንግስቱ በማያሻማ ቋንቋ ይናገራል፣ ታድያ እንዴት ሆኖ ነው ይህንን ህገ መንግስቱ ለብሔር፣ ብሔረሰቦችና ህዝቦች የሰጠውን መብት ሳይሸራረፍ እናከብራለን የሚሉት ብልፅግናዎች የህዝብን ሉዓላዊነት አናስከብራለን የሚሉን? በነገራችን ላይ ብሔር፣ብሄረሰቦችና ህዝቦች የኢትዮጵያ ሉዓላዊ ሥልጣን ባለቤት ናቸው በሚለውና የኢትዮጵያ ህዝብ የሉዓላዊ ሥልጣን ባለቤት ነው በሚለው አባባል መካከል ከፍተኛ ልዩነት አለ፣ልዩነት ብቻ ሳይሆን አባባሉ ተቃርኖም አለው። ብልፅግና አማራና ብልፅግና ኦሮሞ የዚህ ተቃርኖ ታላቅና ታናሽ  ልጆች ናቸው። ማን ታላቅ፣ ማን ታናሽ እንደሆነ “ሳይሸራረፍ እናከብራለን” የሚለው ሐረግ በግልጽ ይናገራል።

ብልፅግና ፓርቲ በወደፊቷ ኢትዮጵያ ላይ እንዲህ አይነት ከፍተኛ ተቃርኖ ያላቸውን ሁለት ግዙፍ ቡድኖች አቅፎ ነው ኢትዮጵያን አፍሪካዊት የብልፅግና ተምሳሌት እናደርጋለን ብሎ ጉዞ የጀመረው። እንኳን የአገር ጉዞ የሁለት ሰዎችም ጉዞ መግባባት ይፈልጋል፣ በተለይ ዛሬ ኢትዮጵያ ላለችበት ታሪካዊ ወቅት ደሞ በአንድ አፍ የሚናገር አመራር ያስፈልጋልና፣ ይህ አማራና ኦሮሞ ብልፅግና የሚሉት ዕዳ ባስቸኳይ ተከፍሎ ካካለቀ፣ በዕዳው የሚጠየቀው ብልፅግና ፓርቲ ብቻ ሳይሆን እያንዳንዱ ኢትዮጵያዊ ነው።

ብልፅግና ፓርቲን ገና በልጅነቱ የተጠናወተው ‘አማራ-ኦሮሞ’ ብልፅግና የሚባል ልዩነት የስም ልዩነት ብቻ አይደለም፣የፖለቲካ ልዩነት ነው ተብሎ የሚታለፍም አይደለም። ታሪኩ ብዙ ነው። ህወሓት በብሔር ፖለቲካ ኮትኩቶ ያሳደጋቸው ኦዴፓዎች አገራዊ አጀንዳ ባለው ብሔራዊ ፓርቲ ውስጥ መካተት በፍጹም አልተዋጠላቸውም፣ በወቅቱ ከፍተኛ የህዝብ ድጋፍ ካላቸው የብልፅግና ፓርቲ አባት ጋር ፊት ለፊት መላተምም አልፈለጉም። ለዚህ ነው መደመሩም መቀነሱም አልሆን ብሏቸው በብልፅግና ጥምቀት እስኪጠመቁ ድረስ መሃል ላይ መቆሙን የመረጡት። ኦዴፓ መሃል ሰፋሪ ሆኖ “ኦሮሞ ብልፅግና” መባል ከመረጠ . . . . .  መከተል የለመደው አዴፓ ሌላ ምን አማራጭ አለው?

የኦሮሞ ብልፅግና እና የአማራ ብልፅግና አሁን ኢትዮጵያ ዉስጥ ባለው ብሔር ተኮር የፖለቲካ ሥርዓት  ለይም ሆነ የወደፊቷ ኢትዮጵያ ምን መምሰል አለባት በሚለው ጥያቄ ላይ ያላቸው አቋም ተቃራኒ ነው። የኦሮሞ ብልፅግና ፓርቲና አብዛኛው የኦሮሞ ልህቅ ታማኝነቱ ለብሔር ፖለቲካ ነው። የአማራ ብልፅግና ፓርቲና አብዛኛው የአማራ ልህቅ ግን ታማኝነቱ ለአገራዊ ፖለቲካ ነው፣ ሆኖም ይህ ታማኝነት ከቅርብ ግዜ ወዲህ በከፍተኛ ፍጥነት እየተሸረሸረ ነው። ለዚህ መሸርሸር ዋናው ምክንያት በአንድ በኩል ህወሓት ሂሳብ አወራርዳለሁ ብሎ አማራ ላይ ይዞት የመጣው የህልውና አደጋ ሲሆን፣በሌላ በኩል ደግሞ በኦሮሞ ልህቃንና በአማራ ልህቃን መካከል ያለው ከፍተኛ የፖለቲካ ልዩነትና ይህንን ልዩነት ተከትሎ በተለያዩ የኦሮሚያ አካባቢዎች በአማራ ተወላጆች ላይ በተደጋጋሚ የሚደርሰው መፈናቀል፣ ስደትና የጅምላ ግድያ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ አማራውን ወደ ጫፍ ስለገፋው ነው።

የኦሮሞ ልህቃን ማነው በኦሮሞ ፖለቲካ የበላይ መሆን ያለበት በሚለው ጥያቄ ላይ ቢለያዩም፣ ኦሮሚያ በሚባለው ክልል፣ በ“ኦሮሞ ጥቅም” እና በአዲስ አበባ የባለቤትነት ጥያቄ ላይ ተናበው ይሰራሉ እንጂ አይለያዩም። ይህ ደሞ የተለያዩ የኦሮሞ ድርጅቶች በሚያወጧቸው መግለጫዎችና፣ መሪዎቻቸውና ደጋፊዎቻቸው በሚሰጧቸው ቃለመጠይቆች ላይ በተደጋጋሚ የታየ እውነት ነው። ለምሳሌ፣ በቅርቡ የኦሮሚያ ክልል መንግስት ባወጣው መግለጫ፣ ኦሮሚያ ውስጥ ባልታጠቁ ሰዎች ላይ የጦር ወንጀል የፈጸሙት "የአማራ ክልል መንግሥት ታጣቂዎች” ናቸው፣የግጭቱ መነሻ "ጽንፈኝነት እና የፖለቲካ አሻጥር" ነው ሲል የአማራን ክልል መንግስት ከሷል።  ይህንን ክስ ተከትሎ የአማራ ክልል በሰጠው ምላሽ፣ የኦሮሚያ ብልፅግና ፓርቲ ባወጣው መግለጫ "እራሱ ከሳሽና ፈራጅ" ሆኗል ሲል መግለጫውን ኮንኗል።

አማራ ብልፅግና እና ኦሮሞ ብልፅግና የዛሬዋንና የወደፊቷን ኢትዮጵያ በተመለከተ በመካከላቸው ከፍተኛ  ልዩነት አለና አንዱ ሌላኛውን መኮነኑ ብዙም አይገርምም። የብልፅግና ፓርቲ ቁጥር አንድ ተቀናቃኝ የሆነውና በፕ/ር መረራ ጉዲና የሚመራው ኦሮሞ ፌዴራሊስት ኮንግሬስ ፓርቲ ያወጣው መግለጫ ግን ከላይ የተለያዩ የኦሮሞ ድርጅቶችና ልህቃን ዋና ዋናዎቹን የኦሮሞ ጉዳዮች በተመለከተ ተመሳሳይ አቋም አላቸው የሚለውን ሃሳብ ሙሉ በሙሉ የሚደግፍ ነው። እንዲህ ነበር ኦፌኮ ያለው - “ከመደበኛው የመንግስት የጸጥታ ኃይሎች ባልተናነሰ መልኩ ፋኖ የሚባለው በአማራ ጽንፈኛ ኃይሎች የተገነባውና በክልሉ መንግስት እውቅና ታጥቆ የሚንቀሳወሰው የጥፋት ቡድን በተለያዩ የኦሮሚያ ዞኖች ሰብሮ በመግባት ብሔርን የለየ የጅምላ ፍጅት ሲያካሂድ፣ ቤቶችን ሲያቃጥል፣እህልና ከብቶችን ሲዘርፍ ቆይቷል”

ብዙዎቻችን አማራ ዘረኛ ሆነ፣ አማራ ከኢትዮጵያዊነት ሸሸ እያልን አማራን እንከሳለን። የአማራ ብሔረተኝነት እየገነነ የመጣው በአንድ በኩል ደደቢት በረሃ ዉስጥ በህወሓት የተሸረበና በተደጋጋሚ በተግባር የታየ በአማራው ላይ ያነጣጠረ የጥፋት ዘመቻ በመኖሩ ሲሆን፣ በሌላ በኩል ደግሞ ከላይ በተገለጸው መልኩ የተለያዩ የኦሮሞ ድርጅቶች አማራ ላይ በመተባበራቸውና የተከበሩ ዶር ሃንጋሳ ኢብራሂም በቅርቡ እንደተናገሩት ኦሮሚያ ውስጥ በአማራ ተወላጆች ላይ የሚደረገው ጭፍጨፋ መንግስታዊ ድጋፍ ያለው መሆኑ ነው።

በዛሬዋ ኢትዮጵያ የፖለቲካ መድረክ ላይ ግልጽ የሆነ ልዩነት ያላቸው ሁለት ትልልቅ ቡድኖች አሉ። እነዚህ ሁለት ቡድኖች በአቋማቸውም በፖለቲካ አሰላለፋቸውም “አማራ ብልፅግና” እና ”ኦሮሞ ብልፅግና” ዉስጥ ካሉ ኃይሎች ጋር በቅርብ የተሳሰሩ ናቸው። አንደኛው ቡድን እራሱን “ፌዴራሊስት ኃይሎች” እያለ የሚጠራው የብሔር ፖለቲካ አራማጆች ስብስብ ሲሆን ሲሆን፣ የዚህ ቡድን መንፈሳዊ መሪ ኦሮሚያ ክልል ነው፣ ሌላው የአንድነት ኃይል የሚባለው ስብስብ ሲሆን የዚህ ቡድን መሪ ደሞ አማራ ክልል ነው።

“ፌዴራሊስት ኃይሎች” ከመንፈሳዊ መሪያቸው ከኦሮሚያ ክልል ጋር ይግባባሉ፣ይናበባሉ፣የአላማ አንድነት ስላላቸው አብረው ይሰራሉ እንጂ እርስ በርስ አይባሉም። “ኢትዮጵያ” ፣ “ኢትዮጵያ” የሚለውና እራሱን የአንድነት ኃይል ብሎ የሚጠራው ቡድን ግን በውጭ አገሮችም ሆነ በተለያዩ የአገራችን አካባቢዎች በቁጥር ከፍተኛ ተከታይ ያለው ቡድን ቢሆንም፣ የቁጥሩን ያክል የተከፋፈለ፣ እርስ በርሱ የሚባላ፣በሆነው ባልሆነው የሚጨቃጨቅና ፅንፈኛው፣ ግራ ዘመሙ፣ቀኝ ዘመሙና በሁለቱ መሃል ላይ ያሉ ኃይሎች የሚገኙበት ከራሱ ጋር የተጣላ ስብስብ ነው። የአንድነት ኃይል በሚባለው ቡድን ውስጥ የሚገኙ ኃይሎችን የሚያገናኛቸው “አንድነት” የሚለው ቃል ብቻ ነው። ይህ ስሙን ቀይሮ “የልዩነት ቡድን” መባል ያለበት ቡድን ከመንፈሳዊ መሪው ከአማራ ክልል ጋርም አይግባባም።

ዛሬ ኢትዮጵያ ውስጥ የምናየው የፖለቲካ ምስቅልቅል እነዚህ ሁለት ኃይሎች የኢትዮጵያን ፖለቲካ ለመቆጣጠርና የወደፊቷን ኢትዮጵያ በአምሳያቸው ለመቅረጽ የሚያደርጉት ትግል ዉጤት ነው። መከራው፣ግፉ፣ስደቱ፣መፈናቀሉና ሞቱ አማራው ላይ የበረከተው አማራው የሚገኝበት ጎራ የማይናበብ፣የማይግባባ አንድ ላይ ቆሞ እራሱን መከላከል የማይችል ሳይሆን ያልቻለ በመሆኑ ነው። ኢትዮጵያ ውስጥ በቅርቡ ይደረጋል ተብሎ የሚጠበቀው አገራዊ ምክክር፣ እነዚህን ሁለት ቡድኖች አግባብቶ ኢትዮጵያ የህዝቦቿ እንጂ የአንድ ብሔር የበላይነት የማይነግስባት አገር መሆኗን ካላረጋገጠ እንደ አገር አደጋ ላይ ነን።

የአማራ ክልል እንደ ክልልም እንደ ፖለቲካ ማህበረሰብም ይህ ነው ተብሎ የሚነገር መሪም አመራርም የሌለው በአክቲቪስቶች፣ በባለኃብቶች፣ በዩቲዩብ አርበኞችና በተለያዩ የጎበዝ አለቆች የሚመራና በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ መጫወት የሚገባውን ትልቅ ሚና የዘነጋ ክልል ነው። የህወሓት ኃይሎች ወሎ፣ጎንደርና ሰሜን ሸዋ ድረስ ያለማንም ከልካይ እየዛቱ መጥተው ይህንን ህዝብ የዘረፉት፣ያፈናቀሉትና የጨፈጨፉት አማራው ባለፉት ሰላሳ አመታት በፖሊሲ ደረጃ በኢትዮጵያ የፖለቲካ፣ የኤኮኖሚና ማህበራዊ ህይወት ውስጥ መጫወት ያለበትን ሚና እንዳይጫወት ስለተደረገ ነው። ይህ ፖሊሲ ዛሬ በስራ ላይ አለ ብዬ ለመናገር አልደፍርም፣የለም ብዬ ለመናገርም እርግጠኛ አይደለሁም።

የአማራን ክልል ተቋማዊ በሆነ መልኩ የሚመራው ብልፅግና ፓርቲ ነው፣ ነገር ግን የአማራን ህዝብና የአማራ ብልፅግና ፓርቲን የሚያገናኛቸው እጅግ በጣም ቀጭን ክር ነው። ይህ ምን ግዜም ሊበጠስ የሚችል ክር እንደየሁኔታው ሊጠንክርና ጥንካሬው ለሌሎች “ኢትዮጵያ” ከሚባል ትልቅ የፖለቲካ ማህበረሰብ ዉጭ ሌላ አማራጭ ለሌላቸው አካባቢዎችም ተስፋ ሊሆን ይችላል። ይህ እንዲሆን የአማራ ክልል መሪዎች የአማራን ህዝብ መፈናቀል ማስቆም አለባቸው፣የአማራን ህዝብ  ስደት ማስቆም አለባቸው፣የአማራን ህዝብ ሞትና መከራ በድፍረት በቃ ማለት አለባቸው፣ ከሁሉም በላይ ግን የአማራ ህዝብ በኢትዮጵያ ፖለቲካ ውስጥ መጫወት ያለበትን ሚና ማወቅና አማራ ይህንን ሚናዉን እንዲጫወት አስፈላጊውን ሁሉ ማድረግ አለባቸው። የአማራ መሪዎች ይህንን ማድረግ የሚችሉትና ማድረግ ያለባቸውም “አማራ ብልፅግና” ፓርቲ ሆነው ሳይሆን የአማራ ህዝብ ትክክለኛ መሪ ሆነው ነው። የአማራ መሪዎች ታማኝነት ለአማራ ህዝብ ነው እንጂ ለብልፅግና ፓርቲ አይደለምና፣ እንዲህ አይነት ህዝባዊ ታማኝነት ሲኖር ብቻ ነው ብልፅግና ፓርቲም ሆነ ሌላ በምርጫ አሸንፎ ክልሉን የሚመራ ፓርቲ ከአማራ ህዝብ ጋር እጅና ጓንት ሆኖ ክልሉንም ኢትዮጵያንም ማሳደግ የሚችለው።

ህወሓት ከሎሌው ከኦነግ ጋር ኢትዮጵያ ውስጥ የገነባው የብሔር ፖለቲካ ሥርዓት ኢትዮጵያዊያን ማንነታቸውን ብቻ ሳይሆን ገሃዱን አለም ጭምር በብሔር መነጽር ብቻ እንዲመለከቱ በማድረጉ ዛሬ ከፍተኛ ቁጥር ያለው የኢትዮጵያ ህዝብ ኢትዮጵያዊ ማንነቱን ከመናገር እኔ ኦሮሞ ነኝ፣ ትግሬ ነኝ፣ ሲዳማ ነኝ፣ ወላይታ ነኝ ወዘተ ማለት ይቀለዋል። ይህ ግራ የተጋባ ቁንፅል አመለካከት ሁላችንም የምንጋራውንና የአንድ አገር ዜጎች የሚያደርገንን ኢትዮጵያዊ ማንነት ረግጠን፣ የማንጋራውንና የሚለያየንን የብሔር ማንነት እንድንመርጥ አድርጎናል፣እኛ ኢትዮጵያዊያን የአንድ አገር ልጆች መሆናችንን ዘንግተን እርስ በርስ እንድንገዳደል አድርጎናል፣ ስለ ጋራ አገራችን ሳይሆን ስለጎጣችን ብቻ እንድናስብ አድርጎናል። ትናንት “ኦሮሚያ ላይ የሚፈሰው ደም የኔም ደም ነው” እያለ ህወሓትን ከሥልጣን ያባረረ ህዝብ፣ ዛሬ እሱ እራሱ ጎራ ለይቶ አንዱ አሳዳጅ ሌላው ተሳዳጅ ሆኗል። ጀምበር የወጣችለት ጎራ ህወሓቶች የሚጠጡትን የመጠጥ አይነት፣ ህወሓቶች የሚበሉትን የምግብ አይነትና ህወሓቶች ያዘወትሩ የነበረውን የመዝናኛ ቦታ ይጠይቃል፣ቀን የጨለመበት ጎራ ደሞ ህወሓቶች ሂሳብ እናወራርዳለን እያሉ ይሳለቁበታል።

ኢትዮጵያዊያንን ሁሉ በእኩልነት የማያይ እንደዚህ አይነት የጨለማ አስተሳሰብ በምንም አይነት የወደፊቷ ኢትዮጵያ መሰረት ሊሆን አይችልም። በእኩልነት የማንጋራትንና የበላይና የበታች ሆነን የምንኖርባትን ኢትዮጵያ በጋራ ገንቡ ልንባል አይገባም። “ኢትዮጵያን አፍሪካዊት የብልፅግና ተምሳሌት እናደርጋለን” የሚለው መፈክር ሁላችንንም የሚያግባባውና በእርግጥም አገራችን ኢትዮጵያን የአፍሪካ የዕድገትና ልማት ተምሳሌት የምናደርጋት፣ እንደዛሬው በብሔር ተከፋፍለንና በየጎጣችን ተኮፍሰን ሳይሆን፣ በስምም በመልክም የማናውቃቸውን ሰዎች ካለምንም የጥርጣሬ መንፈስ ወገኖቼ ብለን እንድንጠራ የሚያስችለንና፣ አንድም ቀን በአይናችን አይተን በእግራችንም ረግጠን የማናውቀው የአገራችን መሬት በጠላት ሲደፈር በጋራ ህይወታችንን እንድንሰጥ ብርታት የሚሆነን ኢትዮጵያዊ ማንነትን የጋራ መታወቂያችን ስናደርግ ነው።

አገራችን ኢትዮጵያን በኤኮኖሚ የበለጸገች አገር የምናደርጋትና ከሩቅና ከቅርብ ጠላት መጠበቅ የምንችለው፣ የራሱን ህዝብ ከሌላ አገር ህዝብ አብልጦ የሚወድ ነገር ግን የሌላን አገር ህዝብ የማይጠላና የማያርቅ ኢትዮጵያዊ ብሔረተኝነትን ስንገነባ ብቻ ነው። በአለማችን ውስጥ አፈታሪክ እየፈጠረ የአንድ አገር ህዝብ የሚያደርገውን አገራዊ ብሔረተኝነት ሳይገነባ ነጻነቱንና የግዛት አንድነቱን አስከብሮ ካደጉ አገሮች ተርታ የተሰለፈ አንድም አገር የለም።

እኛ ኢትዮጵያዊያንም ባለፉት ሰላሳ አመታት እየረገጥን የመጣነውን ኢትዮጵያዊ ማንነት ከወደቀበት አንስተንና አክብረነው በዚህ ክቡር ማንነት ዙሪያ ካልተሰባሰብን፣ “ህብረብሔራዊ ወንድማማችነት” እያልን ሺ ግዜ ብናቆሎጳጵሰውና ብናሽሞነሙነው፣ህወሓቶች ያለበሱንን የብሔር ድሪቶ አውልቀን ሳንጥል ኢትዮጵያ የምትባል ተከብራ የምታስከብረን ትልቅ አገር መገንባት አንችልም። ኦሮሞ፣ አማራ፣ ትግሬ ወዘተ ብሎ የተደራጀ ነጠላ ብሔረተኝነት (Ethnic Nationalism) ከራሱ ውጭ የሆነውን ብሔር ያርቃል እንጂ አያቀርብም፣ይንቃል እንጂ አያከብርም፣እኔ እበልጣለሁ ይላል እንጂ ሌላውን በእኩልነት አይመለከትም። ያለፈው 30 አመት ታሪካችን የሚያሳየን ይህንን ሃቅ ነው። ብሔረተኝነት ትልቅ የጋራ አገር መፍጠር ቀርቶ ጎረቤት፣ ስራ ቦታና ትምህርት ቤት ውስጥ ጭምር የራሳችንን ብሔር እየመረጥን እንድንሰባሰብ ያደርገናል እንጂ ሰውን በሰውነቱ ብቻ እንድንመለከት አያደርገንም። ትግሬው፣ አማራው፣ ኦሮሞው፣ ሱማሌው፣ ወላይታው፣ ሲዳማው ወዘተ እንዱ የሌላውን ማንነት እያከበረም እየተጋራም የበለጸገች ኢትዮጵያን በጋራ መገንባት የሚችሉት በኢትዮጵያዊ ብሔረተኝነት (Ethiopian Nationalism) ጃንጥላ ስር ሲሰባሰቡ ብቻ ነው።

በሰሜናዊው የአገራችን ክፍል የሚካሄደውን ጦርነት በሰላም ለመጨረስ፣ በተለያዩ የአገራችን አካባቢዎች የሚታዩትን ብሔር ተኮር ግጭቶችና ግድያዎች ለማቆምና የኢትዮጵያን እንደ አገር ቀጣይነት ለማረጋግጥ ከፈለግን፣ ገዢው ፓርቲ ብልፅግና “ከፈተና ወደ ልዕልና” ከሚለው መሪ መፈክሩ ባሻገር አማራ ብልፅግና እና ኦሮሞ ብልፅግና በቅርጽ፣በይዘት፣ በአላማና በግብ አንድ መሆናቸውን በተግባር ማሳየት አለበት። ብልፅግና ፓርቲ፣ መንግስት፣የክልል መንግስታት፣ የፖለቲካ ፓርቲዎችና ሌሎችም የተለያዩ ባለድርሻዎች ኢትዮጵያ ውስጥ ብሔርና ፖለቲካ ተፋተው ዳግም አንድ ቤት ውስጥ አብረው መኖር እንዳይችሉ የተቻላቸውን ሁሉ ማድረግ አለባቸው። የኢትዮጵያ ህዝብ ልጆቹ በብሔር ጎራ ለይተው ሲተላለቁ ማየት አንገሽግሾታል፣ማለቂያ የሌለው የእርስ በርስ ጦርነት ሰልችቶታል፣የኢትዮጵያ ህዝብ ረሃብና መፈናቀል ሰልችቶታል፣ የኢትዮጵያ ህዝብ እየታደነ መገደል ሰልችቶታል፣የኢትዮጵያ ህዝብ በብሔር አጥር ዉስጥ መኖር ሰልችቶታል። ሠላም የናፈቀው የኢትዮጵያ ህዝብ ማየት የሚፈልገው የኦሮሞን በአማራ ላይ ወይም የአማራውን በኦሮሞ ላይ መተባበር ሳይሆን፣ ሁለቱ የአገራችን ትልልቅ ብሔሮች ኢትዮጵያን ከገባችበት ማጥ ውስጥ ለማውጣት ሲተባበሩ ማየት ነው።

 

 

 

 
https://amharic-zehabesha.com/archives/177286

ሁላችንም ጅን አለን፣ ያንተ ጅን ግን የተለየ ነው፡፡

ስብሓት ነጋ ለጭራቅ አሕመድ

በሰይጣናዊ እሳቤው ወደር የለውም የሚባለው የወያኔው ስብሓት ነጋ ከኔ የባስክ ሰይጣን ነህ የሚለው ፍጡር የሰይጣኖች አለቃ ሊቀሰይጣን መሆን አለበት፡፡  ሕዝብ የሚወደኝ በዚህ ልክ ነው በማለት ለመታበይ ሲል ብቻ ሊደግፈው የወጣን ሰልፈኛ በጥይት የሚያስረፈርፍ ፍጡር፣ የዳቢሊስ አለቃ ሊቀዳቢሎስ መሆን አለበት፡፡  እኔን እነካለሁ ብትሉ መቶ ሺወቻችሁ ባንድ ጀንበር ትታረዳላችሁ በማለት ምንም ሳይሰቀጥጠው እንደዋዛ የሚናገር ፍጡር ደግሞ የሰውን ልጅ ማረድ ማወራረድ ስለለመደ ምንም የማይመስለው የጭራቆች አለቃ ሊቀጭራቅ መሆን አለበት፡፡

ጥድ አለቦታው ብሰና ይሆናል እንዲሉ፣ ጨዋነትና ይሉኝታ ትርጉም ያላቸው ለሚያውቃቸው ብቻ ነው፡፡  በወያኔ እና በኦነግ መዝገበ ቃላት ውስጥ ደግሞ ጨዋነትና ይሉኝታ ቴሳቸው የለም፡፡  ከአማራ ሕዝብ ዐብይ ድክመቶች ውስጥ አንዱና ዋናው ደግሞ ጨዋነት ፊረነት ለሚመስላቸው ለወያኔወች እና ኦነጋውያን አጉል ጨዋ ለመሆን አጉል መጣሩ ነው፡፡  በተለይም ደግሞ ወያናዊ እና ኦነጋዊ የሕልውና ጠላቶቹን ጥላት በመቀባት እኩይነታቸውን በግልጽ በሚያሳይ አጠራር አለመጥራቱ ነው፡፡

ጠላትህን ውደድ የሚለውን ብሂል የሚሠራው በመንግስተ ሰማያት ለሚመሰለው ለተምኔታው (utopian) ዓለም ነው፣ እዚያ ላይ ማንም የማንም ጠላት አይደለምና፡፡  በእውናዊው (real) ዓለም ግን ጠላት ማለት ስለሚጠላህ ልትጠላው የሚገባ ማለት ነው፡፡  መሪር ጠላትህን አምርረህ ልትጠላ፣ የሕልውና ጠላትህን ደግሞ ሕልውናውን ልትጠላ ይገባል፣ በጽኑ ያልጠላኸውን በጽኑ አትታገለውምና፡፡

ለምሳሌ ያህል ኦነጋውያን አጤ ምኒሊክ መሪር ጠላታችን ናቸው ብለው ስለሚያምኑ፣ ተከታዮቻቸውም እንደነሱ አጤ ምኒሊክን አምርረው ንቀው አምርረው እንዲጠሉ ለማድረግ ሁልጊዜም የሚጠራቸው በስድብ፣ በማብጠልጠል፣ በንቀትና በማዋረድ ነው፡፡  በተለይም አጤ የሚለውን የከበሬታ ቅጽል ላለመጠቀም ከፍተኛ ጥረት ያደርጋሉ፡፡  በዚህ ጥረታቸው ደግሞ አመርቂ ውጤት አግኝተውበታል፡፡  ባሁኑ ጊዜ አጼ ሚኒልክን እያሳነሰና እያኮሰሰ በማዋረድ እንጅ በክብር የሚጠራ ኦሮሞ የለም ከሚባልበት ደረጃ ላይ ተደርሷል፡፡

የኦነግ መንጋ አማራ ሲያርድ ዶሮ ያረደ የማይመስለው አለቆቹ አማራ አውሬ ነው እያሉ ደጋግመው ስላስተማሩት የማርደው አውሬ እንጅ ሰው አይደለም ብሎ በጽኑ ስለሚያምን ነው፡፡

የኦነግ አለቃ ደግሞ የአቶ አሕመድ ዐሊ ልጅ (ወይም ደግሞ የሱ ነገር ምኑም አይታመንምና) የአቶ አሕመድ አሊ ልጅ ነኝ የሚለውን የሰው ባሕሪ የሌለው እኩይ ፍጡር ነው፡፡    ይህ የሰው ባሕሪ የሌለው እኩይ ፍጡር የአማራ ሕዝብ መሪር ጠላት ብቻ ሳይሆን የሕልውና ጠላትም ነው፡፡  ይህ የሰው ባሕሪ የሌለው እኩይ ፍጡር ቆርጦ የተነሳው የአማራን ሕዝብ እንደ ሕዝብ ከምድረ ገጽ ለማጠፋት ነው፡፡  ይህ የሰው ባሕሪ የሌለው እኩይ ፍጡር አማራን ቆረጣጥሞ እየበላ ያለ፣ አማራን ጨርሶ ካልበላ የማይጠረቃ ኦነጋዊ አውሬ ነው፡፡  ባጭሩ ለመናገር ይህ የሰው ባሕሪ የሌለው እኩይ ፍጡር በላዔ አማራ ጭራቅ ነው፡፡

በመሆኑም የአማራ ሕዝብ ይህን ኦነጋዊ ጭራቅ በጽኑ የሚታገለው ጭራቅነቱን አውቆ በጽኑ ሲጠላው ብቻ ነው፡፡  ስለዚህም የአማራ ሕዝብ በዚህ ኦነጋዊ ጭራቅ እየተበለተ ተበልቶ እንዳያልቅ እታገላለሁ የሚል ማናቸወም ግለሰብ፣ ቡድንም ሆነ ሚዲያ ይህን ጭራቅ ሊጠራው /የሚገባው/ ጭራቅነቱን በማጉላት ብቻ ነው፡፡  በተለይም ደግሞ ይህን ኦነጋዊ ጭራቅ አንቱ፣ እሳቸው፣ እርስወ እያለ አክበሮ በመጥራት፣ የአማራን ሕዝብ ልብ መክፈል፣ መከፋፈል የለበትም፡፡  ጭራቅን የሚያከበር ጭራቅ ወይም የጭራቅ ተቀጣሪ ወይም ደግሞ ጭራቅ ወዳድ ብቻ ነው፡፡

ጭራቅ አሕመድ ለአማራ ሕዝብ ጭራቅ እንጅ ጠቅላይ ሚኒስትር አይደለም፡፡  ስለዚህም ይህን ጭራቅ ጠቅላይ ሚኒስትር ብሎ መጥራት አድርባይነት ወይም ፈሪነት እንጅ ጨዋነት ወይም ትሕትና አይደለም፡፡  ጭራቅ አሕመድ በውሸት ለውሸት የተፈጠረ ቀጣፊና አጭበርባሪ ነው፡፡  በመሆኑም ይህን ወራዳ ፍጡር አንቱ፣ እሳቸው፣ እርሰወ እያሉ መጥራት አድርባይነት ወይም ፈሪነት እንጅ ጨዋነት ወይም ትሕትና አይደለም፡፡

ጭራቅ አሕመድ በከረረ (chronic) አጉል አምልኮ የሚሰቃይ የከረረ የአጉል አምልኮ በሽተኛ ነው፡፡  ጭራቅ አሕመድ ሐይማኖትን ለእኩይ አላማው የሚጠቀም ሰይጣናዊ ፍጡር እንጅ ክርስቲያንም እስላምም አለመሆኑን ሰይጣናዊ ተግባሮቹ በግልጽ ይመሰክሩበታል፡፡  ይህ አፉና ምግባሩ ሐራምባና ቆቦ የሆነ ሰይጣናዊ ፍጡር፣ ዘወትር የሚያወራው ስለ መጽሐፍ ቅዱስና ቁርዓን ቢሆንም፣ የሚጓዘው ግን በክርስቶስ ወይም በነብዩ ሙሐመድ መንገድ ሳይሆን በሰይጣን መንገድ እንደሆነ ማየት ለሚፈልግ ሁሉ በገሃድ የሚታይ ግልጽ ነው፡፡  በመሆኑም ይህ ሰይጣናዊ ፍጡር ማድያቱን ለማጥፋት ባማራ ሕጻነት ደም በየቀኑ ይታጠባል፣ ተባዕታዊ ስሜቱን ለማነሳሳት የአማራ ሕጻናትን ሐሞት በየዕለቱ ይጠጣል፣ ሰይጣናዊ ምሱን ለመቅመስ ደግሞ የአማራ ሕጻናትን ኩላሊትና ጉበት ዘወትር ይመገባል እየተባለ የሚናፈሰው አሰቃቂ ቢሆንም፣ እውነትነቱ ግን ሚዛን ደፊ ነው፡፡

ጭራቅ አሕመድ የአማራ ሕጻነት በታረዱ ሰሞን ከእይታ የሚጠፋው ወሸባ ገብቶ በደማቸው እየታጠበ፣ ሐሞታቸውን እየጠጣ፣ ኩላሊታቸውንና ጉበታቸውን እየበላ፣ አጥንታቸውን አቃጥሎ እየታጠነ ባይሆን እንጅ ቢሆን አያስገርምም፡፡  ከተወሸበበት ሲወጣ ደግሞ ፊቱ እንዳበባ ፈክቶ አበባ የሚተክለው ለጭራቃዊ አማላኩ ምስጋናውን ለመግለጽ፣ በዚያውም ደግሞ ልጆቹ በታረዱበት በአማራ ሕዝብ ቁስል ላይ እንጨት ለመስደድ ባይሆን እንጅ ቢሆን አያስገርምም፡፡

ስለዚህም፣ ለአማራ ሕዝብ ሕልውና እንታገላለን የምትሉ ግለሰቦችም ሆናችሁ ቡድኖች፣ እባካችሁን ተለመኑ፡፡  የአማራ ሕዝበ መሪር ጠላት የሆነውን ጭራቅ አሕመድን ዶክተር፣ ጠቅላይ ሚኒስትር፣ እሳቸው፣ እርስወ አንቱ እያላችሁ በማይገባው ክብር በመጥራት፣ የአማራ ሕዝብ መሪር ጠላቱን አምርሮ እንዳይጠላውና እንዳይታገለው አታድርጉት፡፡

ጭራቅ አሕመድ የአማራን ሕዝብ ሕልውና ጥያቄ ውስጥ ለማስገባት የቻለው የሕልውና ጠላቱ እሱና እሱ ብቻ መሆኑን የአማራ ሕዝብ በጽኑ ተረድቶ በጹኑ ስላልታገለው ብቻ ነው፡፡  የአማራ ሕዝብ የሕልውና ጠላት ወያኔም ኦነግም ሳይሆኑ ጭራቅ አሕመድ ነው፡፡  የአማራ ሕዝብ ጭራቅ አሕመድን ከጫንቃው ላይ ካወረደ፣ ወያኔና ኦነግ እዳቸው ገብስ ነው፡፡  መለስ ዜናዊ ሲሞት ወያኔ እንደፈራረሰ፣ ጭራቅ አሕመድም ሲወገድ ከመሬት አንስቶ ሰማይ ያደረሰው ኦነግና፣ ከሞት አፋፍ አንስቶ እንዲያንሰራራ ያደረገው ወያኔ ሁለቱም ፍርስርሳቸው ይወጣል፡፡

ግራኝ አሕመድ ዛንተራ ላይ ወደቀ፡፡  ጭራቅ አሕመድስ የሚወድቀው የት ይሆን?  ሰንጋተራ?

ኒወርከኛ (The New Yorker) የተሰኘው ያሜሪቃ መጽሔት ጭራቅ አሕመድን በተመለከተ በቅርቡ (September 28, 2022) በፈነተተው ረዘም ያለ እንቶ ፍንቶ ላይ እኔ ስልጣን ስለቅ ሚሊዮኖች እንደሚያለቅሱ መቶ በመቶ እርግጠኛ ነኝ ማለቱን ጽፏል፡፡ (“When I leave office, I am one hundred percent sure – one hundred percent sure – that millions of Ethiopians will cry”).   ውነት ተናግሮ የማያውቀው ውሸታሙ ጭራቅ አሕመድ እዚህ ላይ ግን ውነት ተናግሯል፡፡  ጭራቅ አሕመድ ሲወገድ ሚሊዮኖች እንደሚያለቅሱ መቶ በመቶ በርግጠኝነት መናገር ይቻላል፡፡  የሚያለቅሱት ግን በሐዘን ሳይሆን በደስታ ነው፡፡

መስፍን አረጋ

mesfin.arega@gmail.com

 
https://amharic-zehabesha.com/archives/177281

The Ethiopian joint security and intelligence task force, which is comprised of the National Intelligence and Security Service (NISS), Ethiopian National Defense Forces (ENDF), the Federal Police Commission, and Information Network Security Administration (INSA) there are 5, 804 “ Fano” members who are detained and under investigation for attempts “to spread violence.” These include those who “were convicted by a court, who were at large, and who were wanted for murder.”

In a statement released this morning to state media, the joint task force also said that as a result of coordinated operations, it was able to avert major security threat including planned “terrorist attacks” on the capital Addis Abeba and its environs by forces affiliated with “Al-Shabaab”, “ISIS”, “Shene”, “TPLF Junta”, and “Fano.”

Accordingly, the joint task claimed that after conducting “a coordinated operation in and around Addis Abeba city” it has captured  554 suspects. Of these, it says “51 members of Fano, 174 members of the TPLF junta group, 98 members of the Shene group, 100 suspects who were trying to incite violence in the city and 31 members of al-Shabaab” who were trying “to infiltrate into the city and carry out terrorist attacks.”

Focusing on the “Fano” group, the joint task force praised those “Fano members” that it said have “fought against” Tigrayan forces “during the law enforcement campaign in the northern part of our country” and said they were “helping the security forces” including “the national defense and other security forces, have contributed to the peace and security in the region today and continued this good work.” But it accused those it said were operating “under the guise” of the real Fano, but spreading violence throughout the Amhara regional state using illegal weapons; it also accused them of recruiting “youths without the recognition of the national defense forces and police institutions, trained them secretly and armed them with illegal weapons.”

It further said that it is apprehending those who are attempting to infiltrate illegal weapons into the capital Addis Abeba by “gathering in various areas of the Amhara region, as well as organizing and coordinating with some extremist diaspora members in foreign countries, and equipping themselves with weapons using the large amount of money they have collected from home and abroad, and taking battlefield and guerilla map training.”

Following a joint operation between the Amhara and federal forces, some 14 members of this “Fano” group are also currently in police custody with “their various secret documents”, the task force said. It accused them of spreading false information using extremist media abroad”, and “moving to establish a transitional government, plotting to attack senior officials of the Amhara region and the federal government and overthrow the government by force.” As a result, “the security threat in the region has been removed and the area has been returned to peaceful activities.”

Similarly, with regard to the recent security crisis in Gembella and Benishangul Gumuz regional states, as well as in western Oromia zone in Oromia regional state, the task forces says the coordinated attempts by “the members of the TPLF junta group, the Gambella Liberation Front (GLF), the Gumuz People’s Democratic Movement (GPDM) and the ONF/Shene terrorists” to attack the Gambella city and its surroundings, as well as in the town of Gimbi and Dembi Dolo in western Oromia has been “foiled” by the joint task forces of the federal regional security and the community.

As a result of the “actions taken by the task force, many were arrested and 137 members of terrorist groups were killed…the security problem in the region has now been removed and the area has been returned to peaceful activities.”

In a month long joint operation between June and July, in western Oromia, “more than 153 members of the terrorist group” were killed, and “more than 900 are arrest and being investigated” it says. it also claimed that “various group and individual weapons used by the terrorist Shene group, a large number of ammunition and ammunition warehouses, military armor and clothing, vehicles and other assets were seized” in the operation.

As
https://zehabesha.com/abiy-ahmeds-security-force-says-more-than-5000-fano-members-detained/

Ethiopian Finance Minister

The decision to open up the banking sector to foreign investors will help to attract Foreign Direct Investment (FDI), advance financial inclusion, and create service competitiveness, Finance Minister Ahmed Shide said.

The Council of Ministers has recently passed a landmark decision to open the Ethiopian banking sector to foreign investors.

In an exclusive interview with ENA, the finance minister said the National Bank of Ethiopia is working on the details of the regulatory aspect, which will be submitted to the Council of Ministers, and then to the parliament in the coming few months.

Opening of the banking sector for foreign direct investment (FDI) is part of the Homegrown Economic Reform program that has been implemented, he added.

“Once operational, it (the policy) will attract significant investment into the country in terms of additional finance and will expand the banking sector in general. It will also introduce competition in the banking sector, further boosting the financial inclusion agenda of the government and modernizing the banking sector.”

According to him, Ethiopia is striving to improve the investment climate and attract private sector investment and this historic decision will boost the competitiveness of the financial sector by unlocking the potential of the financial market.

On top of improving macroeconomic imbalance, the decision will help to create efficient, technologically equipped, and competitive banking industry that triggers critical chain effects on all economic activities.

“So, significant investment will be facilitated as a result of this, and by introducing additional capacity, competition, modern technology, and new financial services, (it) will further boost the financial sector in general, advance our financial inclusion agenda and enable more our business sector,” the minister elaborated.

Domestic banking sector has been enjoying a lot in the past in terms of growing, Ahmed stated, adding that “their growth will be enhanced as a result of this competition. They need to consolidate, upgrade, and be ready for the competition.”

Over the last four years, total asset of the local banks has soared from 1.3 trillion Birr to 2.4 trillion Birr, registering 92 percent growth; while total deposit increased from 899,811 billion Birr to 1.7 trillion Birr.

The number of banks has increased from 18 to 30 with the total capital of banks jumping from 98.9 billion Birr in 2019 to 199.1 billion in 2022,  registering 27 percent average yearly growth.

ENA
https://zehabesha.com/opening-banking-sector-to-foreign-investors-lures-fdi-advances-financial-inclusion/

ደራሲና ጋዜጠኛ አቤ ጉበኛ ከፃፋት ከአራት አሥርተ ዓመታት በላይ የሆናት አልወለድም እንዴት እንደተወለደች ሲያስተዋውቀን በተለያዩ የመንግሥት ሥራዎች ውስጥ በሠራበት ጊዜና ተሞክሮው  ያስተዋላቸውን በተራ ዜጎች ላይ የሚፈፀሙ የሰብአዊ መብት ጥሰቶችን፣ የፍትህ መዛባቶችን፣ የአድልኦ አሠራሮችን፣ ልክ የሌላቸው የኑሮ ልዩነቶችን ፣ ሞራላዊና ሃይማኖታዊ እሴቶች ያልገደቧቸው ቅጥፈቶችንና ስግብግብነቶችን ፣ ወዘተ ከምር ካስተዋለና ከተረዳ በኋላ በኋላ "አየ ጉድ አሁን ሰው ለዚች አጭር ህይወቱ ሲል እስከዚህ መሰሎቹን ለምን ይጎዳል? ከዚህ ሁሉ ሰው በጠቅላላው ባይፈጠር ምን ነበር?" ከሚል እጅግ ጥልቅና መራር የህሊና ሙግት እንደሆነ ይነግረናል።

ይህንን ትዝብቱንም ሳይወድ በግድ የተወለደው ገፀ ባህሪ (አልወለድም) ለአቅመ አዳም ከደረሰ በኋላ በሠራተኛነት ተቀጥሮ የሚሠራበት ድርጅት ባልደረቦቹ (ሠራተኞች) መብትና ጥቅም ይከበር ዘንድ ባደረገው ፍፁም ሰላማዊ የመሪነት (የአስተባባሪነት) ትግል ምክንያት በግፍ ይሙት በቃ ሲፈረድበት በማወቅም ሆነ ባለማወቅ  የግፈኛ ገዥዎች ሰለባ የሆኑ የማህበረሰብ አባላት አለማዘናቸውና ልክ አይደለም አለማለታቸው አልበቃ ብሎ “በቤተ እምነቶቻችን ቅጥር ግቢ ውስጥ እንዳይቀበርብን” እያሉ ሲያጉረመርሙ የግፍ ሰለባ የሆነው አልወለድምም "በቤተ ክርስቲያን መካነ መቃብር ከሃሰተኞችና አጭበርባሪዎች ጎን ከምቀበር ሜዳ ላይ መቀበርን እወዳለሁ" የሚል መሪር ምላሽ እንዲመልስ በማድረግ  እኛ አንባቢዎቹ እራሳችንን በዚያ የግፈኞች የፍርድ ውሎ ላይ የነበርን ያህል እስኪሰማን ድረስ ይገልፅልናል።

ሌሎች በአገራዊ ጉዳይ ላይ የሚያተኩሩ ሥራዎቹ እንደተጠበቁ ሆነው አቤ ጉበኛ በአልወለድም አማካኝነት የሚነግረን ነፃነትን፣ ፍትህን፣ እኩልነትን፣ ሰብአዊ መብትን፣ የዜግነት መብትን፣ የሰላም መስፈንን፣ የመተሳሰብና የጋራ እድገት ራዕይን እውን ለማድረግና ለማጎልበት የሚያስችል ሥርዓተ ፖለቲካን አምጦ መውለድ የማይችል ትውልድ እጣ ፈንታው ከአልወለድም ዘመን በእጅጉ የከፋ እንጅ የተሻለ ሊሆን እንደማይችል ነው። ይህ መንግሥትንና አሽቃባጮቹን በብርቱ የመሞገት ፖለቲካዊና ሞራላዊ ሰብዕናውና አቋሙ የዓመታት እሥረኝነት መስዋእትነትን አስከፍሎታል። እንደ አልወለድም አይነት ሥራዎችም የሳንሱር (censorsip) እና የመቃጠል ሰለባዎች ሆነውበታል ።

የረጅም ጊዜው የአገርነት አኩሪ ታሪካችን እንደተጠበቀ ሆኖ በገዥዎች የሚዘወረው የፖለቲካ ታሪካችን ግን ጀግናንና የእውነተኛ እውቀት ባለቤትን በማጎሳቆል እና አሾክሿኪንና አድርባይን በመሾምና በመሸለም አይታማምና አቤ ጉበኛም እ.ኢ.አ በ1980 ዓ.ም ከመሞቱ ቀደም ብሎ በደረሰበት ነገር ሁሉ ተረብሾ ለእራሱ ህይወት ፀር በሆነ ባህሪ ውስጥ ሲወድቅ ገዥዎችና ግብረ በላወቻቸው "ለይቶለት አበደ" በሚል ተሳልቀውበታል።

ይህንን እንደ መግቢያ ያነሳሁት በኢትዮጵያ የፖለቲካ ታሪክ ሂደት ውስጥ ይህንን የመሰሉ ብቻ ሳይሆን ከዚህም የከፉ ሌሎች ስህተቶች አልነበሩም ወይም በተቃራኒው የሆነውና የተደረገው ሁሉ አሉታዊ ነበር ለማለት አይደለም። በብዙ የዘመን መፈራረቅ ሂደት ውስጥ በሥርዓት ብልሹነት ምክንያት ከሚመነጭ ኢኮኖሚያዊ፣ ማህበራዊ፣ ባህላዊ፧ ሞራላዊ፣ ሥነ ልቦናዊና መንፈሳዊ ድህነት አዙሪት (vicious cycle) ሰብሮ ለመውጣት አለመቻል ብቻ ሳይሆን ይባስ ብለን ለመገመት በሚያስቸግር ሁኔታ ማነፃፀሪያ በሌለው አዙሪት ውስጥ ተዘፍቀናልና የጉልቻ ሳይሆን የሥርዓት ለውጥ ግድ ይለናል ለማለት እንጅ።

በእጅግ ሚያሳዝነው አሁንም የነገረ ሥራችን ሁሉ ዒላማ የመከራና የውርደት ዶፍ እያወረደ የቀጠለውን ሥርዓት እንደ ሥርዓት አስወግዶ እውነተኛ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓትን እውን ማድረግ ሳይሆን የኢህአዴግን ጉልቾች መቀያየር ርካሽና ጨካኝ የፖለቲካ ድራማን እየተከተሉ እዚህ  ሞላችና እዚያ ጎደለች የሚል የልጆች ጨዋታ አይነት ሆኖ ቀጥሏል። ይህ ደግሞ በተራው የሚነገር ለዘመናት በመጣንበት የውድቀት መንገድ እየተመላለስን የተለየ ውጤት የምንጠብቅ የፖለቲካ እንከፎች (ቂሎች) ወይም በገዥዎች የተጫነብንን የመከራ ቀንበር እንደ የህይወት እጣን ፈንታችን  አድርገን የተለማመድን ምስኪኖች (ደካሞች) የመሆናችን መሪር እውነታነት ነው።

ይህ ቀጥተኛና ግልፅ አባባሌ የሚከብዳቸው ወይም ነውር ወይም ተራ ስድብ ወይም ጨለምተኝነት የሚመስላቸው በርካታ ወገኖች እንዳሉ በሚገባ እረዳለሁ። ምንም እንኳ የዚህ አይነቱ አስተሳሰብና ሥነ ልቦና ምክንያቱ ብዙ ሊሆን ቢችልም ከዋናዎቹ አንዱ ከዘመን ሥልጣኔ ጋር ለመራመድ ያቃተው የፖለቲካ ባህላችን ያስከተለው መሆኑን ስለምረዳ  ቢያሳዝነኝም አይገርመኝም።

ከዚህ አይነት ለእኩያን ገዥ ቡድኖችና ለሸሪኮቻቸው ምቹ ሁኔታን ከሚፈጥር የፖለቲካ ባህልና የሥነ ልቦና ድህነት ሰብረን መውጣትና ያለንበትን ዘመን የሚመጥን ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት እውን ማድረግ ካለብን ግን መነጋገር ያለብን አካፋን አካፋ ብሎ ለመጥራት በሚያስችልና የተሻለ ነገን ለመፍጠር በሚያግዝ ደረጃ ነው።

ዛሬም የመከራና የውርደታችን ሁሉ ዋነኛ ምክንያት (root cause) የሆነውን የሦስት አሥርተ ዓመታት የኢህአዴግ/ብልፅግና የጎሳና የቋንቋ አጥንት ስሌት ፖለቲካ ሥርዓት እንደ ሥርዓት ማስወገድን ዒላማው በሚያደርግና ወደ ትክክለኛው ፌደራላዊ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት በሚወስድ የትግል መንገድ ላይ አይደለም። እንዲያው የሥርዓት ለውጥን እውን እናደርጋለን ብለን ከተነሳንበት ዓላማ፣ መርህና ግብ በመንሸራተት  ሸፍጠኛ እና ጨካኝ ገዥ ቡድኖች የሚያደርሱብንን ሰቆቃ እየቆጠርንና በየእለቱ የሚወረውሩልንን ርካሽና አደገኛ አጀንዳ እንደ ጥንብ አንሳ ተሻምተን እያነሳን መልሰን የእነርሱው መሳቂያና መሳለቂያ ሆነናል። ዛሬም በፅኑ ዓላማና መርህ ላይ ቆሞ ይህንን እጅግ አስቀያሚ ደጋግሞ የመንሸራተት አዙሪት ሰብሮ ለመውጣትና ወደ ትክለኛው የለውጥ መንገድ የሚመራንን የፖለቲካ ሃይልና ይህንኑ የሚያግዙ የሲቪክ አካላትን አምጦ ለመውለድ አልተሳካልንም። አሁንም የተጠመድነው ይህንን የዘመናት እንቆቅልሽ እንዴትና መቼ ፈትተን ወደ የሚበጀን ቀጣይ ሥራ እንግባ? የሚለውን ፈታኝ ጥያቄ ለመመለስ በሚያስችል ሥራ ላይ አይደለም ።

በደራሲ አቤ ጉበኛ ጊዜ የነበረውንና አሁን ከግማሽ ምእተ ዓመት በኋላ (በዚህ በ21ኛው መቶ ክፍለ ዘመን) የምንገኝበትን ሁኔታ እውን ለማነፃፀር ይቻል ይሆን? ፈፅሞ የሚቻል አይመስለኝም። በእጅጉ የሚራራቁ ነገሮችን ለተነፃፃሪነት መጠቀም ይበልጥ ያሳስታል እንጅ ብዙም ትርጉም አይሰጥም።

እርግጥ ነው በአገር ምሥረታ ውጣ ውረድ ውስጥ እንደሚያልፍ ማነኛውም አገር በእኛ የታሪክ ሂደት ውስጥም በጥቂት ገዥዎች የሚዘወሩ የፖለቲካ ሥርዓቶች የፈፀሟቸው ግፎችና በደሎች የመኖራቸውን ሃቅ መካድ አይቻልም።

የአሁኑ ሁኔታችን አስከፊነትና አሰፈሪነት ግን "ሊያጋጥም የሚችል ነው" እያልን እራሳችንን ልንሸነግል (ልናታልል) ከምንሞክርበት አጠቃላይ እውነታ (general truth) ፈፅሞ የተለየ ነው። ለዚህ አሁን ላለንበት ሁኔታ ለንፅፅር የሚሆን የፖለቲካ ታሪክ አጋጣሚ ፈልገን ለማግኘት እንቸገራለ።

በተለይም ከአራት ዓመታት ወዲህ የተፈፀመውንና አሁንም የቀጠለውን ወንድም ወንድሙን በግፍ ገድሎ በሬሳው ላይ የሚቀልድበትን፣ ከመቶዎች አልፎ ብዙ ሽዎች በማንነታቸው ምክንያት በአሰቃቂ ሁኔታ ተጨፍጭፈው እንደ ማነኛውም የማይፈለግ ቆሻሻ አፈር የለበሱበትን፣ ሚስት ከባሏና ከልጆቿ ፊት የተደፈረችበትን፣ ህፃናት በአስከሬኖች መሃል እንቅልፍ ሲያንገላታቸው ያስተዋልንበትን፣ የዋህና ንፁህ እናት ገና ከማህፅኗ ካልወጣው/ችው ልጇ ጋር በስለት (በቆንጮራ) ስትዘነጠል ያየንበትን፣ ወንድም ወንድሙን በቁሙ በእሳት እያጋየ ሲፈነጭ የታዘብንበትን ፣ ወንድም ወንድሙን ገድሎ  አንጨት ላይ  በማንጠልጠል ትልቅ ትንሹ እንደ የመዝናኛ ትርኢት ዙሪያውን ቆሞ እንዲመለከተው ሲያደርግ በአይናችን በብረቱ ያየንበትን ፣ በርካታ አዛውንት መላ ቤተሰባቸው አይናቸው እያየ የግፍ ግድያ ሰለባ ስለሆነባቸው በቁም ሞት ላይ ሆነው የመቃብሩን ሞት እየተጠባበቁ መሆናቸውን የሰማንበትን፣ ሁለቱ የኢህአዴግ አንጃዎች ማለትም ህወሃትና ብልፅግና  በሥልጣነ መንበር ሽኩቻ ምክንያት እያካሄዱ ያሉት የወንደማማቾች ጦርነት በዋጋ ሊተመን የማይችል አጠቃላይ ውድመት በማስከተል ላይ መሆኑን እየታዘብን ያለንበትን እና ይህ ሁሉ እየሆነ ቢያንስ በተለቪዥን መስኮት ወይም በሌላ መድረክ "ለሆነው ሁሉ አዝናለሁ" የሚል የአገር መሪ ያጣንበትን እጅግ ግዙፍና መሪር  ሁኔታ የምናነፃፅርበት የፖለቲካ ታሪክ ፈልገን ለማግኘት የምንችል አይመስለኝም። እንደ አቤ ጉበኛ አይነት ኢትዮጵያዊያን ከመቃብር ተነስተው ለመታዘብ የሚቸሉ ቢሆን ኖሮ ግምገማቸውና ሃዘናቸው ከዚህ ቢብስ እንጅ የተሻለ እንደማይሆን ለመገመት ነቢይነትን አይጠይቅም።

“ከዘመናት በኋላ እራሳችሁን በእንዲህ አይነት ሁለንተናዊ ቀውስና መከራ ውስጥ ለምንና እንዴት አገኛችሁት? “ተየሚል ጥያቄ ቢቀርብልን እኩይ ዓላማቸውና ግባቸው ግልፅና ግልፅ የሆነውን ገዥ ቡድኖች ከማማረርና ሌላ ብዙ ምክንያት ከመደርደር አልፈን “የፖለቲካ ትግል አስተሳሰባችንና አካሄዳችን ሁሉ በወደቅንበት መንገድ መልሶና መላልሶ እየተጓዙ የተለየ  ውጤት የመጠበቅ ክፉ አባዜ ሆኖብን ነው” ብለን ለመመለስ የሚያስችል የፖለቲካ አስተሳሰብ ጥንካሬና የሞራል ልዕልና የሚኖር ስንቶቻችን ነን? 

በ20ኛው መቶ ክፍለ ዘመን መገባደጃ (እኢአ1980ዎቹ) በህገ መንግሥት ተደንግጎ እና በመንግሥት መዋቅራዊ አሠራር ተቀነባብሮ ሥራ ላይ የዋለው ህወሃት መራሹ የጎሳና የቋንቋ ማንነት አጥንት ስሌት የፖለቲካ ንግድ (ቁማር) ሥርዓት ያስከተለው የቀውስ አስከፊነት በአገራችን ታሪክ ውስጥ ፈፅሞ ማነፃፀሪያ የለውም።

ይህ እጅግ አስቀያሚና አደገኛ የፖለቲካ ሥርዓት ከዛሬ አራት ዓመታት በፊት ያበቃለታል ብለን ስንጠብቅ የመጠሪያ ስያሜና የጉልቻ ለውጥ ባደረጉ ተረኛ የኦህዴድ ፖለቲከኞች የበላይነት እና ብኦዴንና ደህዴን በሚሰኙ ወራዶችና ጨካኞች አሽከርነት ቀጥሏል።  ግልብ ስሜትን ከሚፈታተን የፖለቲካ አውድ እራሱን ተቆጣጥሮ ላስተዋለ ሰው ይህ እንደሚሆን ግልፅ የሆነው“ዒላማየና ዓላማየ መሠረታዊ ዴሞክራሲዊ የሥርዓት ለውጥ እንጅ የግለሰቦች (የጉልቻ) መቀያየር አይደለም” በሚል ይምልና ይገዘት የነበረው እጅግ አብዛኛው ፖለቲከኛና ምሁር  ባይ አብይ አህመድ ሥልጣነ መንበሩን ሲረከብ ባደረገው የለየለት ሸፍጠኛና ሴረኛ ዲስኩር ተማርኮ የቤተ መንግሥቱን ፖለቲካ ደጅ መጥናትና መማፀን የጀመረ እለት ነበር። ይህ ደግሞ ለዘመናት የመጣንበትን አንድን አይነት አስተሳሰብና አካሄድ እየደጋገሙ የተለየ ውጤትን የመጠበቅ እጅግ የወረደ የፖለቲካ ምንነትና ማንነት  አካል ነው።

የትግላችን መዳረሻ የመከራው ሁሉ ዋነኛ ምንጭ የሆነውን ሥርዓት ታግሎ ለማሸነፍና እውነተኛ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓትን እውን ለማድረግ እንደሆነ አጥብቀን ስናስተጋባው የነበረውን ዓላማና ግብ የውሃ ሽታ ያደረገብን በጠንካራ ዴሞክራሲያዊ መርህና አሠራር መሠረት ላይ የቆመና ሁሉንም ነፃነትና ፍትህ ፈላጊ የሚያሳትፍ አገራዊ የፖለቲካ ሃይል አምጦ ከመውለድ ይልቅ በሚገርም ሁኔታ ኢትዮጵያ የሚለው ትልቅ ገላጭ ቃል ጨርሶ የተረሳ እስኪመስል ድረስ ወደ ታች እንዲደፈቅ በመፍቀዳችን ነው።

በተደጋጋሚ ተሞክሮ ያልሠራንና ከሥርዓት ለውጥ መለስ በሆነ የፍርፋሪ አቅርቦትና ለቀማ ተሃድሶ ፖለቲካ ተመጥኖ የተሠራን የሸፍጠኞችና የሴረኞች ዘመቻ እንደ ትክክለኛና ዘላቂ ፍኖተ ዴሞክራሲ አድርጎ  በመቀበል የተለየ ውጤት የመጠበቃችን የፖለቲካ ውድቀት ያስከተለብን አስከፊ ሁኔታ ለመረዳት የሚያስፈልገው የተለየ እውቀት ሳይን በመሬት ላይ የሆነውንና እየሆነ ያለውን ግዙፍና መሪር እውነታ ከምር የሚያስተውል ሚዛናዊ ህሊና ብቻ ነው።

ለዘመናት የመጣንበትና አሁንም ይበልጥ አስከፊ በሆነ ሁኔታ የቀጠለው የአገራችን አጠቃላይ ማለትም ፖለቲካዊ፣ ኢኮኖሚያዊ ፣ማህበራዊ፣ ሞራላዊ፣ ሥነ ልቦናዊና መንፈሳዊ ቀውስ የሚከተሉትን ዘመን ጠገብና ፈታኝ ጥያቂዎች በትክክል ለመመለስ ከመቻል ወይም ካለመቻል ጋር በጥብቅ የተቆራኘ ነው፦

 ከዚህ እጅግ የመከራና የውርደት ፖለቲካ አዙሪት ሰብሮ ለመውጣት የሚያስችለንን ብቸኛ መንገድ (እውነተኛ የሥርዓት ለውጥን) እውን ለማድረግ ለምንና እንዴት ተሳነን?

የጋራ በሽታችን ምንጭ የሆነውን ሥርዓት ፍቱን በሆነው የእውነተኛ ዴሞክራሲያዊ አርበኝነት ማስወገድና የጋራና የእኩልነት ሥርዓት እውን ማድረግ ሲገባን ዘመናትን ባስቆጠረና ማቆሚያ ባልተገኘለት ፖለቲካ ወለድ የግፍ አሟሟትና ልክ የሌለው የቁም ሰቆቃ ሰለባዎች ሆነን የቀጠልነው ለምንድን ነው?

ለዘመናት የመጣንባቸው ፖለቲካ ወለድ መከራዎችና ውርደቶች መሪር ትምህርት ሆነውን በየዘመኑ ሥልጣነ መንበር ላይ የሚፈናጠጡትን እኩያን ገዥዎች ርካሽና አደገኛ የማደንዘዣ ፕሮፓጋንዳ በጥሞና ተገንዝብንና ተቋቋመን ዘላቂነት ወዳለው ግብ በሚወስደን የፍኖተ ዴሞክራሲ አደባባይ ላይ መሰባሰብ አቅቶን በየፌርማታው የምንጣባጠበው ለምንድን ነው ?

መንጠባጠባችን ሳያንስ የመንጠባጠባችንን አሳፋሪነት ለማካካስ ከቤተ መንግሥት ፖለቲከኞች ጋር በፖለቲካ አመንዝራነት የምንዳራው (ጭራችን የምንቆላው) ለምድን ነው?

በእንዲህ አይነት እጅግ የተሳሳተና  ለዘመናት ተሞክሮ ጥፋትን እንጅ ልማትን ባላስገኘ የፖለቲካ አስተሳሰብና አካሄድ እየሄድን የተለየ ውጤት ከመጠበቅ ክፉ አዙሪት ለመውጣት እንዴት ይቻለናል?

የቤተ መንግሥት ፖለቲካቸው አማካሪ ያደረጓቸው የኦነግ ፖለቲከኞች ታጣቂ ክንፍ የሆነውን ሃይል ሸኔ የሚል የራሳቸውን የዳቦ ስም በመስጠት ከሚቀልዱትና ከቀድሞ ጠርናፊያቸው ህወሃት ጋር በተረኝነት ሽኩቻ ምክንያት በሚያካሂዱት የወገን ተወገን አሰቃቂ ጦርነት  አገርን ምድረ ሲኦል በማድርግ ላይ ከሚገኙት እኩያን ፖለቲከኞች ጋር ከሚፈጠር ጭራቃዊ ጋብቻ (ሽርክና)  እውነተኛ ዴሞክራሲ ይወለዳል ብከ መጠበቅ የከፋ የፖለቲካ አስተሳሰብና አካሄድ ይኖራል ወይ?

ጠቅላይ ሚኒስትር ተብየው አራት ዓመታት ሙሉ ህልቆ መሳፍርት የሌላቸው ንፁሃን ወገኖች የግፍ ጭፍጨፋና የቁም ሰቆቃ ሰለባዎች ሲሆኑ በየመናፈሻውና የእርሻ ቦታው እየዞረ በገፍ የሚያመርተውን ውሸትና ጭካኔ የተሞላበት ስላቁን በመከረኛው ህዝብ ላይ እንደ ጉድ ሲያወርደው ከምር የሚቆጣና አደገኛ ጉልቾች የሚቀያየሩበትን እኩይ የፖለቲካ ሥርዓት በእውነተኛ የለውጥ ተጋድሎ ለመተካት የሚያስችል ፍላጎት፣ አቅምና ዝግጁነት ለምንና እንዴት አጣን?

 በጎሳ አጥንት ስሌት ፖለቲካ ነጋዴዎች (ቁማርተኞች) መርዘኛ ትርክት (poisonous indoctrination) ናላው የዞረ ልጁ ወይም የቤተቡ አባል ወይም ጎረቤቱ ወይም የሩቅ ወገኑ የእራሱን አገር ሰው መጤ እያለ አሳዶ ሲገድል፣ መቀበሪያ ሲያሳጣ ፣ ሲያሰቃይ፣ ሲዘርፍ፣ ሲያፈናቅልና ተያይዞ የመጠፋፋት አደጋን ሲደቅን ከምር የሚቆጣና በቃ የሚል ወላጅና የአገር ሽማግሌ ያጣንበት እንቆቅልሽ ምንድን ነው?

 

የየትኛውም በፈጣሪ የሚያምን ሃይማኖታዊ እምነት ዋነኛ የጋራ ትርጉምና እሴት ከሆኑት ጉዳዮች መካከል አንዱ በእራሱ በፈጣሪ አምሳል የፈጠረ ብለን የምናምንለት ሰብአዊ ፍጡር መሠረታዊ መብቱ እንዳይደፈጠጥና ሊተካ የማይችለውን ህይወቱንም እንዳያጣ ከእግዚኦታ ያለፈ ሃላፊነትን ለመወጣት የመቻል አስፈላጊነት ነው ። ይህ ደግሞ ሌላው ቢቀር በቤተ እምነት ውስጥ ከሚደረግ እግዚኦታ በተጨማሪ በአደባባይና የሁሉም መመላለሻ በሆነው ጎዳና ላይ ፍፁም ሰላማዊ በሆነ መንገድ እጅን ወደ ፈጣሪ ዘርግቶ የሚመለከታቸውን ሁሉ “የመከራ ሸፍጣችሁን አቁማችሁ ለሁሉም የሚበጀውን ሥርዓት ሁሉን አቀፍ በሆነ ምክክር ፍጠሩ” የሚል ድምፅን ለማሰማት የሚያስችል ሰብናን እና የሞራል ልእልናን ይጠይቃል።

“ይህን ማድረግማ ፖለቲካ ስለሆነ ...”  የሚል የሃይማኖት መሪ ፣ አስተማሪና አማኝ ካለ፦

ሀ) በጎሳ አጥንት ስሌት ፖለቲካ ቁማርተኞች የሚዘወረው የኢትዮጵያ ፖለቲካ ሁኔታ ከተለመደ (ከሚጠበቅ) የፖለቲካ ችግርነት አልፎ  ማንነትን እየለየ በህይወት የመኖርን እጅግ መሠረታዊ  መብት ድምጥማጡን የማጠፋት እጅግ አስከፊና አስፈሪ  ደረጃ መሸጋገሩን መቀበል ያልፈለገና ሃይማኖትን  ከመሪሩ እውነታ መሸሸጊያነት የሚጠቀም መሆን አለበት ፤

ለ) ሃይማኖትን በሽፋንነት በመጠቀም እውነትና እውነት ብቻ ሊሆን የሚገባውን አምላካዊ ተልእኮ በአድርባይነትና በአስመስሎ የመኖር ካባ ለተሸነፈው እሱኑቱ አሳልፎ የሰጠ መሆን አለበት (ዲያቆን ዳንኤልን እና ክርስቶስ እነርሱ በሚያውቁት ተአምር ብቻ ወደ ምድር ወርዶ ከአብይ አህመድ ጋር በአራት ኪሎ ቤተ መንግሥት እንደሚገኝ ሊያሳምኑን ሲሞክሩ ጨርሶ ሃፍረት የማይሰማቸውን ነብይ ተብየዎችን ልብ ይሏል) ፤

ሐ) በእውቀት ጉድለት ምክንያት በተለምዶ ከሚያውቀው (ከለመደው) ቃለ ነቢብና ስብከት ዝንፍ ማለት ከሃይማኖታዊ እምነት በመውጣት ፈጣሪን ማስቀየም እንደሆነ አድርጎ የሚያስብ (የሚያምን) የዋህ አይነት ሰው መሆን አለበት።

 በየሃይማኖታዊ እምነት በዓላትና ሌሎች ዝግጅቶች "ግልብጥ ብሎ ወጣ" በሚያሰኝና እሰየው በሚያስብል እይታና መንፈስ አደባባዩን የሚያጣብበው ምእመን ፣የሃይማኖት መሪና አስተማሪ ከልክ ያለፈውን የህዝብ መከራና ሰቆቃ ቢያንስ ሰላማዊ በሆነ  ትእይንተ ህዝብ በአደባባይ ለማሰማት ወኔው የከዳው ለምንድን ነው?

በክርስቶስ አምሳል እንደ ተፈጠረና የፈጣሪ ማደሪያም እንደሆነ ታላቁን መጽሐፍ ዋቢ እያደረጉ የሚሰብኩ መሪዎችና አስተማሪዎች እና ይህንንም ተቀብሎ አዎ አምናለሁ የሚል ምእመን በተለይ ደግሞ የነገ እጣ ፈንታው በእኩያን ገዥዎች እየተበላሸበት ያለው ወጣት አማኝ ከዛሬ አራት ዓመት ጅምሮ አሁን አዲስ ዓመትንና የመስቀሉን በዓል  እያከበረ ባለበት በዚህ ወቅት አገር ለንፁሃን ልጆቿ ምድረ ሲኦል ስትሆን የሰላም እጆቹን ወደ ላይ ዘርግቶ መከራውና ውርደቱ ይብቃ ለለማት የሚያስችል ወኔ ያጣበት ምክንያት ምንድነው?

 እያልኩ ያለሁት በዓላትንና በእኩያን ገዥዎችና ሌሎች ቡድኖች ላይ ድምፁን የሚያሰማበትን ፕሮግራም ያቀላቅል ወይም በዓላትን በድምቀት አያክብር አይደለም ። እየጠየቅሁ ያለሁት ጥያቄ በፖለቲካ ወለድ ወንጀል የበሰበሰውንና የከረፋውን ሥርዓታቸውን እየተፈራረቁ ይበልጥ አሰቃቂ በሆነ ሁኔታ ባስቀጠሉት እኩያን ገዥ ቡድኖችና የዓላማ ተጋሪዎቻቸው ምክንያት አገር ለንፁሃን ልጆቿ  በተለይም ለኦርቶዶክሳዊያንና ነፍጠኛ እያሉ ለሚጠሩት የአማራ ማህበረሰብ አራት ዓመታት ሙሉ ምድረ ሲኦል ስትሆን ቢያንስ በአደባባይና ጎዳና ላይ በመውጣት በዓለማያዊም ሆነ በመንፈሳዊ ዓለም ትልቅ ዋጋ ያለውን እኩይ የሆነ ሥራን የመፀየፍና የመቃወም ድምፅ  ማሰማት ያልተቻለበትን መሪር እውነት እና ለበዓላት “ግልብጥ ብሎ ወጣ” የሚለውን ሃይለ ቃል እንዴት ለማጣጣም ይቻላል ? የሚል ነው ።

እናም ላለንበት ዘመንና ለሁሉም አይነት መሠረታዊ ነፃነቶችና መብቶች (ሃይማኖታዊ እምነትን ጨምሮ) መከበርን የሚያረጋግጥ የሥርዓት ለውጥ ታሪክ መሥራት ተስኖናልና በስሜት ከመሞቅና ከመቀዝቀዝ የፖለቲካና የሥነ ልቦና አባዜ ወይም ልማድ ወጥተን አቤ ጉበኛ ከኖረበት ዘመን ጋር ፈፅሞ ሊወዳደር በማይችል ደረጃ የምንገኝበትን የመከራና የውርደት ማንነት ፍፃሜ ልናበጅለት ይገባል።

ይህንን ለማድረግ አድርጎ ለመገኘት ከትናንት እስከ ዛሬ ዒላማውን በሳተና አንድ አይነት በሆነ  የፖለቲካ መንገድ እየተመላለስን የተለየ ውጤት ከመጠበቅ የፖለቲካ አባዜ ነገ ሳይሆን ዛሬውኑ የመውጣትን ቁርጠኝነት ይጠይቃል ።

የነፃነትና የፍትህ ሥርዓትን እውን ለማድረግ ይቻል ዘንድ ዋነኛ የትግል ዒላማችን ለዘመናት በፖለቲካ ወለድ ወንጀል የበሰበሰውንና የከረፋውን ኢህአዴጋዊ/ብልፅግናዊ ሥርዓት እንደ ሥርዓት ማስወገድ መሆን ነበረበት።  ከዚህ በተቃራኒ ግልብ ስሜትን በሚያማልሉ ዲስኩሮችና ክስተቶች ተጠልፈን በመውደቃችን የሥልጣን የበላይነት ሽኩቻውን አሸንፎ የአራት ኪሎውን የቤተ መንግሥት ፖለቲካ የተቆጣጠረውን ኦህዴድ መራሽ አንጃ እንደ የለውጥ ሐዋርያ በመቀበል  ዳንኪራ የምርገጣችን እጅግ የወረደ የፖለቲካ አስተሳሰብና አካሄድ ያስከፈለንና እያስከፈለን ያለው ለመግለፅ የሚያስቸግር መሪር ተሞክሮ  ከበቂ በላይ ትምህርት ሊሆነን ይገባል።

የጠቅላይ ሚኒስትሩን መያዣና መጭበጫ የሌለው እና እጅግ ደምሳሳ የመደመር ድርሰት እንደ የእውነተኛ ለውጥ ፍልስፍና ቆጥረን በግልብ ስሜት የከነፍን እለት ነበር ለዘመናት በዘለቀውና አፍተኛ ዋጋ በተከፈለበት የነፃነትና የፍትህ ፍለጋ እንቅስቃሴ ላይ ቀዝቃዛ ውሃ እየቸለስን የተለየ ውጤት የምንጠብቅ ደካሞች መሆናቸን የታወቀው።

ነውርንና ውሸትን እንደ የፖለቲካ ስልት በመጠቀም በመከረኛው ህዝብ ላይ የሚሳለቀው ጉደኛ ጠቅላይ ሚኒስትር አብዛኛው ህዝብ በተፈጥሮ ሳይሆን በእጅጉ በተበላሸ የፖለቲካ ሥርዓት  ምክንያት  ፍፁም በሆነና ወደ ፍፁምነት በሚጠጋ ድህነት ውስጥ ሆኖ በሚያከብረው በዚህ የመስቀል በዓል ሰሞን ያፈጠጠና ያገጠጠ እውነታን ክዶ በጦርነት ውስጥም ቢሆን “የሚደነቅ የኢኮኖሚ ግሳጋሴ” ላይ መሆናችንን ከነገረ በኋላ ስለ ሰላም ሐዋርያነቱ ደግሞ  “ለእኛ ስለ ሰላም ማስተማር ማለት ለዓሣ ዋናን ፣ ለወፍ መብረርን  ማስተማር ነው" ሲል የሰላም እጦቱና መከራው የየእለት ህይወቱ አካል በሆነው መከረኛ ህዝብ ላይ ብቻ ሳይሆን ሁሉን በሚያውቀው ፈጣሪ ላይ ጭምር ተሳልቋል።

በተረኝነት የተቆጣጠረውና ከየትኛውም ጊዜና ሁኔታ በከፋ ሁኔታ እያስኬደው ያለው የጎሳ/ የቋንቋ አጥንት ስሌት ፖለቲካ ቁማር በተሳካ ሁኔታ ይቀጥል ዘንድ ልክ በታከለ ኡማ አማካኝነት እንዳደረገው ሁሉ የአዲስ አበባ ህዝብ ከዚያው ከእራሱ ለከንቲባነት የሚሆን ሰው ጨርሶ ያጣ ይመስል በላዩ ላይ የሾማትና የተሰጣትን አስቀያሚና አደገኛ ፕሮጀክት ጨርሶ ይሉኝታ በሌለው ሁኔታ በማስፈፀም ላይ የምትገኘው አዳነች አበቤም "ከመስቀሉ ፍቅር መማር ያስፈልጋል" በሚል መልእክት በተቃኘ ዲስኩሯ በአዲስ አበባና በአጠቃላይ በኢትዮጵያ ህዝብ ላይ ብቻ ሳይሆን ክርስቶስ በመስቀል ላይ በተሰቀለበት ጥልቅና ግልፅ ዓላማ ወይም ምክንያት ላይም ተሳልቃለች።

 እናም ለዚህ ነው በህዝብና በአገር ላይ በወረደና እየወረደ ባለ የመከራና የሰቆቃ ዶፍ ብቻ ሳይሆን  በፈጣሪ ሳይቀር የሚሳለቁ እጅግ ጨካኝ ፖለቲከኞችን በመሠረታዊ ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት ለውጥ እንጅ የእነርሱ የስያሜና የጉልቻ መቀያየር ፖለቲካ ጨዋታ አድማቂ ወይም አጃቢ በመሆን  ወይም ተፈትኖ በወደቀና ውጤቱ ይበልጥ አስከፊ በሆነ የተሃድሶ ፖለቲካ ድራማ ፈፅሞ  ማስወገድ አይቻልም ብሎ መከራከር ትክክልና ጊዜ የማይሰጠው የፖለቲካ ሥራ መሆን ያለበት።

አዎ! ገንቢነት ባለው የፀፀት አለንጋ ራሳችንን ቀጥተን ትክክለኛውን ውጤት ከትክክለኛው አስተሳሰብና አካሄድ  ፈልቅቀን ማውጣት ይኖርብናል። ትክክለኛው አስተሳሰብና አካሄድ ዘመን ጠገቡንና በንፁሃን ደምና የቁም ሰቆቃ የበሰበሰውንና የከረፋውን ሥርዓት በሠለጠነ የፖለቲካ ትግል ወደ ታሪክ መዘክርነት መለወጥ ሲሆን ወርቃማው ውጤት ደግሞ የግልና የቡድን መብቶች የሚደጋገፉበትንና የጋራ እድገት እውን የሚሆንበንትን ዴሞክራሲያዊ ሥርዓት እውን ማድረግ ነው። ከዚህ ውጭ ያለው ለዘመናት የመጣንበት ደጋግሞ የመውደቅ የፖለቲካ አስተሳሰብና አካሄድ ማቆሚያ ለሌው መከራና ውርደት ዳርጎናልና ቢዘገይም የእርምቱ እርምጃ አሁንኑ መጀመር አለበት።

በዋናነት የሚታወቀው በፊዚክስ ሳይንቲስትነቱ ቢሆንም በተለይ በአሜሪካ በኖረባቸው ዓመታት ውስጥ የሰብአዊ መብት ማስከበር እንቅስቃሴዎችን ትግል በመደገፍ ጭምር የሚታወቀው አልበርት አንስታይን የእንደኛ አይነቱን  የድግግሞሽ  አካሄድ “አንድን አይነት ነገር እየደጋገሙ በማድረግ የተለየ ውጤት መጠበቅን ቂልነት ነው/Insanity is doing the same thing over and over again and expecting different result”) ሲል ይገልፀዋል።

የሩብ ምዕተ ዓመቱ የጎሳ አጥንት ስሌት ፖለቲካ ካስከተለው አስከፊ ውጤት በመማር የዚያው ሥርዓት ውላጆች ይበልጥ አስከፊ በሆነ ሁኔታ ያስቀጠሉትን ያንኑ ሥርዓት ከማስወገድና ትክክለኛ የሥርዓት ለውጥ እውን ለማድረግ የጋራ ጥረት ከማድረግ ይልቅ  በዚያው በተለመደው የውድቀት መንገድ እየተመላለስን የተለየ አወንታዊ ለውጥ የመጠበቃችንን ጉድ አቤ ጉበኛንና  አልበርት አንስታይንን የመሰሉ ሰዎች በህይወት ተመልሰው ቢታዘቡን ምን ሊሉን እንደሚችሉ ለመገመት አያስቸግርም።

ወላጆቻችን ፣ አያቶቻችንና ቅድመ አያቶቻችን "ጉድ ሳይሰማ መስከረም አይጠባም" ሲሉ ወደ አዲሱ መስከረም ከመሸጋገራቸው በፊት ባለው በማነኛውም ወቅት ጨርሶ ያልተለመደ ወይም ጉድ የሚያሰኝ ክስተት መከሰቱን ለመግለፅ እንጅ እንደ እኛ እንደ ዛሬዎቹ  የየእለት ህይወታቸው የጉድና የመከራ መናሃሪያ ስለነበረ አልነበረም።

የእኛ ጉድ ግን መስከረም ጠባ አልጠባ ሳይል በየደቂቃው፣ በየሰዓቱና በየለቱ ሳያቋርጥ ይግተለተላል። ከከአራት ዓመታት ወዲህ ደግሞ ፈፅሞ ከቁጥጥር ውጭ በሆነ ሁኔታ ሁለመናችን የጉድ መናሃሪያ ሆኗል።

ከቁጥር ቀመርነቱ ያለፈ የእኛነት ትርጉም ያላገኘንበት የዘመን መለወጫም ትንሽ እንኳ ፋታ ሳይሰጠን ጉዳችንን ማግተልተሉን ቀጥሏል። ከተለምዶነት ያላለፈ የምኞት መግለጫ፣ የሰላምና የፍቅር መነባንብ፣ የርትዕ አንደበት ስብከት፣ ለስሜት የሚመች ዝማሬ፣ የከንቱ ውዳሴ ቅኔ፣ ለጆሮ የሚስማማ ሙዚቃ፣ ወዘተ የአስተሳሰባችንንና የአካሄዳችንን ቅኝትና ፍኖት እስካላስተካከልን ድረስ የትም አያደርሰንም።

በአንፃራዊነት የበኩላቸውን ድርሻ ለሚወጡ የፖለቲካ ንቅናቄ መሪዎች ወይም አስተባባሪዎች ፣ጋዜጠኞች እና የሰብአዊና የዜግነት መብት ተሟጋቾች የምንገኝበትን ዘመንና መሪር ሁኔታ በሚመጥን ህዝባዊ ንቅናቄ  እንዲታገዙ ለማድረግ ባለመቻላችን  በሸፍጠኛና ጨካኝ ገዥ ቡድኖች እንደ ወንጀለኛ እየተዋከቡ በየሥር ቤቱና በየፖለስ ጣቢው ታጉረው እጅግ ውድ የሆነ የህይወታቸውን ክፍል በመስዋትነት በመክፈል ላይ ይገኛሉ።

ለዚህም ነው እንደ እስክንድር ነጋ አይነት ባለፅዕኑ ህሊና ወገኖች ድንገት አድራሻቸው ሲጠፋ ከማውራትና ከመብከንከን የዘለለ  ሥራ መሥራት የተሳንን ። በመሪነት ያገለገለበት የፖለቲካ ድርጅትም እንኳን የእስክንድር ሁኔታን ለማወቅ ጥረት ሊያደርግ በእርስ በርስ የመካሰስና የመጠላለፍ ክፉ የፖለቲካ አረንቋ ውስጥ የመዘፈቁ መሪር እውነት በእጅጉ ህሊናን ያቆስላል።

የስንታየሁ ቸኮል አስከፊ እንግልትም በዚሁ አስቀያሚ የፖለቲካ አስተሳሰባብና አካሄድ እየተመላለስን የተለየ ውጤት የመጠበቃችን ክፉ አባዜ ውጤት ነው።

መዓዛ መሃመድን ፣ተመስገን ደሳለኝን ፧ ጎበዜ ሲሳይን ፣ ታዲዮስ ታንቱን እና መሰል የፅዕኑ እምነት ፣ዓላማና መርህ አርአያዎችን በየጊዜው አሳልፈን እየሰጠን እጅግ አሳፋሪና አስፈሪ በሆነ በፍቱልንና በማሩልን ጩኸት የተጠመድነው ያለምክንያት ሳይሆን ለዘመናት በመጣንበት ከክስተቶች ትኩሳት ጋር ከመቀዝቀስና ከመሞቅ ክፉ የፖለቲካ ባህል ወይም ልማድ ለመላቀቅ ባለመቻላችን ነው።

ፋኖ ዘመነ ካሴ ታሠረ፣ እገሌ የሚባለው ፋኖ ታፈነ እና ፣ እገሌ የሚባለው ደግሞ የእራሱን አንጃ ፈጥሮ ብልፅግናን ተቀላቀለ እገሌ  ከሚል የፖለቲካ አዙሪት ያልወጣነውም ከመጀምሪያውም ፉኖነትን በወጉ ካልተደራጀበት  (state of amorphous)  ወጥቶ ለዚህ ክፍለ ዘመን በሚመጥን ሁኔታ እንዲደራጅ  አስፈላጊውን ድጋፍና አወንታዊ ተፅዕኖ ለመፍጠር ያለማድረጋችን  አስከፊ ውድቀት ውጤት ነው ።

እንኳንስ እጅግ ለመግለፅ የሚያስቸግረውን አገራዊ የፖለቲካ ሥርዓት ብልሹነት ማንኛውንም ዓላማ ተፈትኖ በወደቀ አንድ አይነት አስተሳሰብና አካሄድ ውጤታማ ማድረግ አይቻልም።

 በየጎሳ አጥንት ስሌት ፖለቲካ ቁማርተኞች  በአስከፊ ሁኔታ ለተመረዘው የአገራችን ፖለቲካ ሥርዓት በእነርሱው በራሳቸው ጠርናፊነት መሠረታዊና ዘላቂ የሆነ  መፍትሄ  ፈፅሞ ሊያገኝ አይችልምና  ልብ ያለው ልብ ይበል!

 

 
https://amharic-zehabesha.com/archives/177263

ቤተሰብና አብሮ አደጎቼን ለመጠየቅ ሰሜን ሸዋ መሃል ሜዳ ከተማ ውዬ አደርኩና አዲስ አበባ መመለሻዬ ደረሰ። ስለሆነም ትናንትና የአውቶቡስ ትኬቴን ቆርጬ ዛሬ ማለዳ ወደ አውቶቡስ ተራ አቀናሁ። የአውቶቡሱ ረዳት ትኬት የቆረጥነውን ሁሉ ቦታ ቦታችንን እንድንይዝ አድርጎ ገና ጎህ ሳይቀድ አውቶቡሱ ወደ አዲስ አበባ መጓዜ ነው ለማለት ዳፉ.... ዳፉ ....ዳፉ......ማለትን ያዘ።

አውቶቡሱ መንቀሳቀስ ሲጀምር  ረዳቱ እንዱህ አለ።

ጉዟችን በኤፌሶን፣ በሸዋሮቢት በደብረ ሲና አድርጎ ነው።

ረዳቱ እንዳለውም ያንን ጠመዝማዛ ዳገታማ መንገድ ተያያዝነው።  ታዲያ በመጓዝ ላይ ሳለን ከእኔ ፊት ከተቀመጠች አንዲት ወጣት ዘንድ ስልክ አቃጨለ። ይህቺ ወጣት ስልክ አንስታ ስታወራ ድንጋጤ ስለታየባት የአካባቢውን ሰው ትኩረት ሳበች።

ምን ተፈጠረ ? አለ አንዱ

አይ ወደ አዲስ አበባ መግባት አይቻልም አሉ አለች እያዘነች።

ሁላችንም ተደናገርን። ወሬው እየዘለለ ሄዶ ሹፌሩ ዘንድ ቢደርስም ከፍጥነቱ ቅንጣት አልገታውም። ይህቺ ይህንን ክፉ ዜና ያመጣች ወጣት ደጋግማ እየደወለች ታረጋግጣለች። ይሁን እንጂ አውቶቡሱ አሁንም ጉዞውን ቀጥሏል።

አይደረስ የለም ሽኖ ከተማ ልንገባ ስንል ለፍተሻ ቁሙ ተባልን።  አውቶቡስ ሲቆም አንድ ሁለት ወታደሮች ወደ ውስጥ ገቡና

     ወሎ አለ....ወሎ አለ.... ሲሉ ጠየቁ።

ሁላችንም የመጣነው ከመንዝ መሃል ሜዳ ስለሆነ ተሳፋሪው በአንድ ድምፅ

የለም፣ የለም፣ የለም፣ ከመንዝ ነን አሉ። ይህ አባባሉ ያበሳጨን ብዙዎች እያጉረመረምን ሳለ ውረድ..... የሚል ቀጭን ትእዛዝ ተሰጠን።  ሁላችን ከአውቶቡሱ ወርደን ተፈተሽንና ጉዞ እንድንቀጥል ስለተፈቀደ ጉዞ ስንጀምር ብዙ ሰው አዲስ አበባ የመግባት ተስፋው ለመለመ መሰለኝ ጨዋታ ደራ። ይሁን እንጂ ረዳቱ ግን ጭንቀት ይታይበት ነበር።

ሾፌሩ ያንን አውቶቡስ እያበረረ ሲሄድ አለልቱ ስንደርስ ለፍተሻ ቆምን። አንዳንድ ህፃናት የያዙ ሴቶች እባክህ አምላካችን በሰላም አግባን እያሉ ሲያማትቡ ይታያል። በመሃል አንድ ወታደር ገባና.....ወሎ አለ፣ ወሎ አለ፣ ወሎ አለ እያለ ያማትራል።  ሁሉም በአንድ ድምፅ መሃላ እየጨመሩ  ወሎ የለም፣ ከመሃል ሜዳ ነው....ከመሃል ሜዳ ነው ይላሉ።

እነዚህ የኬላ ጠባቂዎች ይህንን የወሎን ስም እንደገና ሲጠሩ ስንሰማ ተንጫጫን። ትንሽ ሳንቆይ ውረዱ ተባልንና በጨዋነት ወረድን። በዚህ ጊዜ ከተሳፋሪዎች መሃል የአዲስ አበባ መታወቂያ የያዙት በኬላው ጠባቂ አዛዥ ጫማ ስር ወድቀው ፅኑ ልመና ገቡ።  የተቀሩት ህጋዊ መታወቂያ ያለን ነን.... ንፁህ ጨዋ ዜጎች ነን.... ወንጀለኛ ካየን አጋልጠን የምሰጥ ነን.....እያሉ ይማፀናሉ።

እኔም በበኩሌ ፓስፓርት መያዜንና ፓስፓርት ደግሞ ለዚህ ለሃገር ቤት የውስጥ ዝውውር  ቀርቶ በመላው አለም ለመጓዝ የሚያስችል ከፍተኛ መታወቂያ ነው እያልኩ ለማስረዳት ብሞክር ከቶውንም ጠቀሜታ እንደሌለውና ርባና የሌለው ነገር እንደሆነ አንዱ ወታደር ገለፀልኝ።

ተሳፋሪዎች ልመና ባበዙ ጊዜ የኬላው ሃላፊ ተቆጣ። ሹፌሩን አሽቆጠቆጠው። ሌላው ወታደር አንዲት ጥቁር ላስቲክ የለበሰች የሽቦ ዱላ አምጥቶ መደብደብ ሲጀምር አንዱ በአንዱ ላይ እየዘለለ መኪናችን ውስጥ ገባን።

ሾፌሩ እሳት ጎርሶ መሪውን ወደ መጣንበት አዞረ። እንዳዞረ ትንሽ በማቆሙ አንዳንዶቻችን ዘለን ወረድን።

 እኔ በበኩሌ ጥያቄ አቀረብኩ።

አንድ የትራፊክ ልብስ የለበሰ ሰው አገኘሁና።

ለመሆኑ ጥፋታችን ምንድን ነው አልኩት።

መልስ አልሰጠኝም።

እሺ ይሁን ለመሆኑ መቼ ነው ወደ አዲስ አበባ መግባት የምንችለው? ብዬ በትህትና ጠየኩ። አጭር መልስ ሰጠኝ። ከመስከረም 23 በኋላ......።

አንዱ ወታደር ወዲያው ወደ አውቶቡሱ ገብተን እንድንቀጥል ዱላውን እያወዛወዘ ትእዛዝ ስለሰጠን ወደ መጣንበት ጉዞ ጀመርን። ብዙዎች ተጓዦች ወዴት እንደሚሄዱና ምን እንደማያደርጉ ጨንቋቸው ይታያል።

በጉዟችን መሃል የዞኑን አስተዳደር ማደሪያ ፈልግ፣ እንዲህ ስንጠቃ ዝምታውስ ምንድን ነው?  እንበል የሚል ድምፅ አየለና ከነአውቶቡሳችን ወደዚያው ስናቀና እንደኛው አዲስ አበባ አትገቡም የተባሉ አያሌ መኪኖችንና ተጨማሪ ህዝብ አገኘን። የዞኑ አስተዳደር ከጠዋት ጀምሮ ይህ ችግር እንዳለ እንደሚያውቅ ገልፆ እዚህም እዚያም ግንኙነት ፈጥረን ችግሩን ለመቅረፍ እየጣርን ነው አለ። ለነገ ጠዋትም ቀጠረን።

እኔ ለራሴ በአማራነቴ እንደዚህ ውርደት ተሰምቶኝ አያውቅም። አዲስ አበባን ለማቅናት እኮ መንዜዎቹ ቅድም አያቶቼ የአንበሳውን ድርሻ ይዘዋል። ግን ሁል ጊዜም አዲስ አበባ ላይ ልዩ ጥቅም የለም፣ አዲስ አበባ የሁላችን ናት የሚለውን መርህ ከፍ አድርጌ እኖራለሁ። ዛሬም ነገም ይሄው ነው እምነቴ።

አዳነች አበቤ ሆይ ዛሬ ወደ አዲስ አበባ እንዳልገባ አድርገሽ የተወሰኑ እቅዶቼን አበላሽተሻል። አሁንም አዲስ አበባ የሁላችን ናትና ልትከለክይን አትችይም። መስቀል በአል ሲከበር፣ ጥምቀት ሲከበር አዲስ አበባ አትግባ የሚባል ነገር እንደሌለ ሁሉ ኢሬቻም ሲከበር ልዬ ነገር ሊኖር አይችልም። እናንተ የኦሮሞ አክራሪ ሃይሎች እሚያኗኑረንን አስቡ። መንዜን አዲስ አበባ እንዳይገባ አድርጋችሁ አትቀጥሉም። ታቀቡ። መታቀብ ጥሩ ነው። ጥጋብ ጥሩ አይደለም። አንድን ህዝብ በማንነቱ ዝውውር መከልከል ከፍተኛ ሰብአዊ መብት ጥሰት ነው። አንድን ህዝብ እንደ ህዝብ እንቅስቃሴውን መገደብ ከባድ ማንነት ላይ ያነጣጠረ ወንጀል ነው።

የሆነው ሁሉ ሆኖ አማሮች አዲስ አበባ አትገቡም እየተባሉ ሲጉላሉ፣ ሲያለቅሱ፣ ሲያማርሩ ባየሁ  ጊዜ በልቤ የአማራ መንግስት በቁም ሞቷል አልኩ። ትክክል ነኝ በእውነት።

እግዚአብሔር ኢትዮጵያን ይጠብቅ ይባርክም
https://amharic-zehabesha.com/archives/177253

ቤተሰብና አብሮ አደጎቼን ለመጠየቅ ሰሜን ሸዋ መሃል ሜዳ ከተማ ውዬ አደርኩና አዲስ አበባ መመለሻዬ ደረሰ። ስለሆነም ትናንትና የአውቶቡስ ትኬቴን ቆርጬ ዛሬ ማለዳ ወደ አውቶቡስ ተራ አቀናሁ። የአውቶቡሱ ረዳት ትኬት የቆረጥነውን ሁሉ ቦታ ቦታችንን እንድንይዝ አድርጎ ገና ጎህ ሳይቀድ አውቶቡሱ ወደ አዲስ አበባ መጓዜ ነው ለማለት ዳፉ.... ዳፉ ....ዳፉ......ማለትን ያዘ።

አውቶቡሱ መንቀሳቀስ ሲጀምር  ረዳቱ እንዱህ አለ።

ጉዟችን በኤፌሶን፣ በሸዋሮቢት በደብረ ሲና አድርጎ ነው።

ረዳቱ እንዳለውም ያንን ጠመዝማዛ ዳገታማ መንገድ ተያያዝነው።  ታዲያ በመጓዝ ላይ ሳለን ከእኔ ፊት ከተቀመጠች አንዲት ወጣት ዘንድ ስልክ አቃጨለ። ይህቺ ወጣት ስልክ አንስታ ስታወራ ድንጋጤ ስለታየባት የአካባቢውን ሰው ትኩረት ሳበች።

ምን ተፈጠረ ? አለ አንዱ አይ ወደ አዲስ አበባ መግባት አይቻልም አሉ አለች እያዘነች።

ሁላችንም ተደናገርን። ወሬው እየዘለለ ሄዶ ሹፌሩ ዘንድ ቢደርስም ከፍጥነቱ ቅንጣት አልገታውም። ይህቺ ይህንን ክፉ ዜና ያመጣች ወጣት ደጋግማ እየደወለች ታረጋግጣለች። ይሁን እንጂ አውቶቡሱ አሁንም ጉዞውን ቀጥሏል።

አይደረስ የለም ሽኖ ከተማ ልንገባ ስንል ለፍተሻ ቁሙ ተባልን።  አውቶቡስ ሲቆም አንድ ሁለት ወታደሮች ወደ ውስጥ ገቡና ወሎ አለ....ወሎ አለ.... ሲሉ ጠየቁ። ሁላችንም የመጣነው ከመንዝ መሃል ሜዳ ስለሆነ ተሳፋሪው በአንድ ድምፅ

የለም፣ የለም፣ የለም፣ ከመንዝ ነን አሉ። ይህ አባባሉ ያበሳጨን ብዙዎች እያጉረመረምን ሳለ ውረድ..... የሚል ቀጭን ትእዛዝ ተሰጠን።  ሁላችን ከአውቶቡሱ ወርደን ተፈተሽንና ጉዞ እንድንቀጥል ስለተፈቀደ ጉዞ ስንጀምር ብዙ ሰው አዲስ አበባ የመግባት ተስፋው ለመለመ መሰለኝ ጨዋታ ደራ። ይሁን እንጂ ረዳቱ ግን ጭንቀት ይታይበት ነበር።

ሾፌሩ ያንን አውቶቡስ እያበረረ ሲሄድ አለልቱ ስንደርስ ለፍተሻ ቆምን። አንዳንድ ህፃናት የያዙ ሴቶች እባክህ አምላካችን በሰላም አግባን እያሉ ሲያማትቡ ይታያል። በመሃል አንድ ወታደር ገባና.....ወሎ አለ፣ ወሎ አለ፣ ወሎ አለ እያለ ያማትራል።  ሁሉም በአንድ ድምፅ መሃላ እየጨመሩ  ወሎ የለም፣ ከመሃል ሜዳ ነው....ከመሃል ሜዳ ነው ይላሉ።

እነዚህ የኬላ ጠባቂዎች ይህንን የወሎን ስም እንደገና ሲጠሩ ስንሰማ ተንጫጫን። ትንሽ ሳንቆይ ውረዱ ተባልንና በጨዋነት ወረድን። በዚህ ጊዜ ከተሳፋሪዎች መሃል የአዲስ አበባ መታወቂያ የያዙት በኬላው ጠባቂ አዛዥ ጫማ ስር ወድቀው ፅኑ ልመና ገቡ።  የተቀሩት ህጋዊ መታወቂያ ያለን ነን.... ንፁህ ጨዋ ዜጎች ነን.... ወንጀለኛ ካየን አጋልጠን የምሰጥ ነን.....እያሉ ይማፀናሉ።

እኔም በበኩሌ ፓስፓርት መያዜንና ፓስፓርት ደግሞ ለዚህ ለሃገር ቤት የውስጥ ዝውውር  ቀርቶ በመላው አለም ለመጓዝ የሚያስችል ከፍተኛ መታወቂያ ነው እያልኩ ለማስረዳት ብሞክር ከቶውንም ጠቀሜታ እንደሌለውና ርባና የሌለው ነገር እንደሆነ አንዱ ወታደር ገለፀልኝ።

ተሳፋሪዎች ልመና ባበዙ ጊዜ የኬላው ሃላፊ ተቆጣ። ሹፌሩን አሽቆጠቆጠው። ሌላው ወታደር አንዲት ጥቁር ላስቲክ የለበሰች የሽቦ ዱላ አምጥቶ መደብደብ ሲጀምር አንዱ በአንዱ ላይ እየዘለለ መኪናችን ውስጥ ገባን።

ሾፌሩ እሳት ጎርሶ መሪውን ወደ መጣንበት አዞረ። እንዳዞረ ትንሽ በማቆሙ አንዳንዶቻችን ዘለን ወረድን።

 እኔ በበኩሌ ጥያቄ አቀረብኩ።

አንድ የትራፊክ ልብስ የለበሰ ሰው አገኘሁና።

ለመሆኑ ጥፋታችን ምንድን ነው አልኩት።

መልስ አልሰጠኝም።

እሺ ይሁን ለመሆኑ መቼ ነው ወደ አዲስ አበባ መግባት የምንችለው? ብዬ በትህትና ጠየኩ። አጭር መልስ ሰጠኝ። ከመስከረም 23 በኋላ......።

አንዱ ወታደር ወዲያው ወደ አውቶቡሱ ገብተን እንድንቀጥል ዱላውን እያወዛወዘ ትእዛዝ ስለሰጠን ወደ መጣንበት ጉዞ ጀመርን። ብዙዎች ተጓዦች ወዴት እንደሚሄዱና ምን እንደማያደርጉ ጨንቋቸው ይታያል።

በጉዟችን መሃል የዞኑን አስተዳደር ማደሪያ ፈልግ፣ እንዲህ ስንጠቃ ዝምታውስ ምንድን ነው?  እንበል የሚል ድምፅ አየለና ከነአውቶቡሳችን ወደዚያው ስናቀና እንደኛው አዲስ አበባ አትገቡም የተባሉ አያሌ መኪኖችንና ተጨማሪ ህዝብ አገኘን። የዞኑ አስተዳደር ከጠዋት ጀምሮ ይህ ችግር እንዳለ እንደሚያውቅ ገልፆ እዚህም እዚያም ግንኙነት ፈጥረን ችግሩን ለመቅረፍ እየጣርን ነው አለ። ለነገ ጠዋትም ቀጠረን።

እኔ ለራሴ በአማራነቴ እንደዚህ ውርደት ተሰምቶኝ አያውቅም። አዲስ አበባን ለማቅናት እኮ መንዜዎቹ ቅድም አያቶቼ የአንበሳውን ድርሻ ይዘዋል። ግን ሁል ጊዜም አዲስ አበባ ላይ ልዩ ጥቅም የለም፣ አዲስ አበባ የሁላችን ናት የሚለውን መርህ ከፍ አድርጌ እኖራለሁ። ዛሬም ነገም ይሄው ነው እምነቴ።

አዳነች አበቤ ሆይ ዛሬ ወደ አዲስ አበባ እንዳልገባ አድርገሽ የተወሰኑ እቅዶቼን አበላሽተሻል። አሁንም አዲስ አበባ የሁላችን ናትና ልትከለክይን አትችይም። መስቀል በአል ሲከበር፣ ጥምቀት ሲከበር አዲስ አበባ አትግባ የሚባል ነገር እንደሌለ ሁሉ ኢሬቻም ሲከበር ልዬ ነገር ሊኖር አይችልም። እናንተ የኦሮሞ አክራሪ ሃይሎች እሚያኗኑረንን አስቡ። መንዜን አዲስ አበባ እንዳይገባ አድርጋችሁ አትቀጥሉም። ታቀቡ። መታቀብ ጥሩ ነው። ጥጋብ ጥሩ አይደለም። አንድን ህዝብ በማንነቱ ዝውውር መከልከል ከፍተኛ ሰብአዊ መብት ጥሰት ነው። አንድን ህዝብ እንደ ህዝብ እንቅስቃሴውን መገደብ ከባድ ማንነት ላይ ያነጣጠረ ወንጀል ነው።

የሆነው ሁሉ ሆኖ አማሮች አዲስ አበባ አትገቡም እየተባሉ ሲጉላሉ፣ ሲያለቅሱ፣ ሲያማርሩ ባየሁ  ጊዜ በልቤ የአማራ መንግስት በቁም ሞቷል አልኩ። ትክክል ነኝ በእውነት።

እግዚአብሔር ኢትዮጵያን ይጠብቅ ይባርክም
https://amharic-zehabesha.com/archives/177253

By: Merhatsidk Mekonnen Abayneh

The fictitious agreement reportedly unveiled ten days ago between Oromia Region and the Addis Ababa City Administration following its clandestine conclusion behind closed doors regarding the delimitation of administrative boundaries virtually amounts to no more than what we call a ‘contract with oneself’ in the strict sense of the term.

From a civil law perspective, a ‘contract with oneself’ is that type of unilateral agreement entered into with nobody else, but by a party with himself for the sole purpose of creating a right for those persons whom he wishes to inherit his assets and liabilities upon death, for instance. Though not unlawful in a technical sense, this kind of juridical act is subject to invalidation any time it is disclosed to have somehow affected another party not participating thereto.

The deal we have heard about allegedly governing the delimitation of administrative boundaries has been publicized in a rather unique gathering held at the Addis Ababa City Council Hall on August 16 2022 in the presence of senior federal and regional government officials, religious forefathers, Aba Ghedas and selected community residentsfrom across the city and the Finfinnee Zuria Oromia Special Zone, among others. By no means does this agreement create comparable rights and corresponding obligations as there are no two or more parties to the agreement in the first place as required by the law of contract or treaty pertaining to the subject.

After all, how can you distinguish between Adanech Abebie, Mayor of Addis Ababa City on one hand, and Shimelis Abdissa,President of Oromia Region on the other, since both individuals from and belonging to the ruling Prosperity Party’s Oromia branch are perceived ‘identical twins’ primarily intent to and standing for the promotion of one and the same interest irrespective of their separate placements and official government positions?

That formidable interest is definitely is the ill-advised territorial ambition of Oromia Region in all its geographical corners.

Astonishingly enough, Adanech hailed this controversial agreement in question a historic deal in the sense that it has been struck after a prolonged wrangling for 7 or so years. According to her, it is meant to tackle all sorts of long-standing socio-economic and governance challenges which have been encountered by the inhabitants of both the regional and municipal jurisdictions.

Her Excellency further elaborates that the arrangement, having been carefully and thoroughly been studied by a joint technical committee drawn from the competing jurisdictions, was finally made in such a way that it would eventually strengthen the unity and peaceful co-existence of the inter-dependent communities on both ends. She even remarked with full confidence that “nothing will be frustrated in terms of the provision of social services such as education and things are to go on as normal as before in the aftermath of the territorial adjustment” in view.

When it comes to the details of the alterations in the existing administrative boundaries on the ground, Koye-Feche, Jemmo No. two and parts of the Tulu-Dimtu areas so far in the Capital in which large blocks of condominiums of houses have already been constructed on the part of the Addis Ababa City Administration are now declared to form portions of the Oromia Region.

Conversely,  the Furiand Hanna Mariam in the (lebbu) areas across the Kersa River wherein the Oromia Region claims that it has similarly constructed the Kotari condominium buildings are declared to have been transferred to the local jurisdiction of the Addis AbabaCity Administration in their turn. Obviously, all the areas mentioned above, (many believed), are considered to be entirely within the territorial limits of the Addis as per its establishment Charter.

In view of what one gathers from the ground, though, the sensitive and high level decision seems to have been taken apparently short of adequate participation of and prior consultation with the relevant inhabitants and stakeholders at all levels. Yet, the mayor imprudently laments that this ill-advised arrangement would eventually guarantee the lasting benefit of the people and thereby ensure sustainable peace and intergroup harmony of all the inhabitants to the disbelief of her attendants.

Unfortunately, this untidy rhetoric sounds foolish and simply amounts to an aggressive manipulation of our ordinary intelligence.

Addis Ababa’s Locus Standi and its Official Place Vis-à-vis the Nation’s State Structure

The early foundation of Addis Ababa as the permanent seat of the Ethiopian central Government dates way back to 1886 having been preferred to and established by Empress EtaituBetul, with The blessing of her husband, Emperor Menilik II, Since 1889, it has been officially incorporated as the phenomenal capital of the modern nation to date, if not also of the entire AfricanContinent as of 1963, for that matter.

More importantly, the present status which the Addis Ababa City autonomously enjoys is not a superficial one. Instead, it is a constitutional innovation, so to speak.

To that effect, Addis Ababa is the capital city of the Ethiopian Federal State pursuant to Art. 49 Sub-Art. (1) of the 1995 F.D.R.E’s Constitution . Hence, the city is a self-governing entity having a full-fledged legal personality accountable to the Federal Government as per the provision of Sub-Art. (3)of the aforementioned  Article.

Be it in the Federal Constitution orits establishing City Government Revised Charter Proclamation No. 2003 (as amended), the city has no proper name other than ‘Addis Ababa’ which, In the Amharic language, means ‘New Flour’. In fact, the said Charter officially sanctions this very name under Art. 3 to the exclusion of all other informal designations such as Addu-Ghennet, Sheger, Berara and Finfinnee.

Nevertheless, this does not, in any way, suggest that the frequent use of Finffinnee adopted, for instance, by Oromiaas an alternative name of the city won’t be respected so long as the State of Oromia prefers such nomenclature for whatever purpose it may require.

Addis Ababa’s Legal Relation with the State of Oromia

From a geographical point of view, no doubt that Addis Ababa locates itself in the heart of Oromia Region. Supposedly with that in mind, Art. 49 Sub-Art. (5) of the constitution has already envisaged any likelihood of potential disputes to arise between the two jurisdictions that need to be figured out and settled amicably. Nevertheless, the mechanism it has devised is found to be too vague to deal with such disputes.

In view of the constitutional stipulation under consideration,it was originally anticipated that “the provision of social services or the utilization of natural resources and other similar matters”are to be regulated by a subsidiary law intent to protect the ‘special interest of the State of Oromia’.

Likewise, the joint administrative matters arising from the location of Addis Ababa within the womb of Oromia were also envisaged to be subsequently spelt out and disposed using such an instrument which had to be deliberated upon and passed on the part of theHouse of the People’s Representatives. Unfortunately, no such law has so far been a reality on the ground with a view to determining those matters ever since the constitution itself had been promulgated in 1995.

Consequently, Nobody is sure to date as to what is exactly envisaged in what has constitutionally been referred to as ‘the special interest of the State of Oromia in Addis Ababa’ when it comes to the strict application of the phrase.

Of particular examination here is perhaps the crucial issue of boundary adjustment between the two contending jurisdictions.

In connection with this subject, Art. 5 Of the Addis Ababa City Government’s Revised Charter Proclamation No. 361/2003 (as Amended) explicitly provides on how and by whom territorial boundaries shall be delimited as between Addis Ababa and Oromia Region, the only neighboring state encircling the city in all its surroundings.

According to the above-mentioned stipulation, “the boundary of the City is subject to delimitation either by a joint agreement to be made between the City Government and the Oromia state, or alternatively pursuant to the decision of the Federal Government. As laid down in the provision, either of the two options are available by law and should thus scrupulously be implemented Without prejudice to the boundaries existing prior to and at the time of the enactment of the proclamation.

Without any doubt, the present arrangement purportedly made by an intra-party constellation does not,in any way, comply with the terms and requirements of the charter in question.

Far from being prejudicial to the existing territorial setup of the city, it falls short of public consultations as prescribed by Art. 7. Of the City Government’s Revised Charter Proclamation which requires the mandatory involvement of the actual residents at stake. Apparently, it was rather conducted more by the representatives of the ruling party in power than a government-to-government dialogue and debates.

In the opinion of this writer, such a controversial decision should have been safely taken by the Federal State in an impartial and independent manner to the relative satisfaction of all the interest groups concerned since this option is also available in Art. 5 of the charter, as has been noted earlier.

As far as the administrative setup of the State of Oromia is concerned, Art. 2. Sub-Art. (2) of its constitution mentioned hereof provides for any possible adjustment of its existing boundaries with all the neighboring regions on the basis of consent of the peoples inhabiting the area in consultation and agreement to be reached with the pertinent region. Be it deliberate or otherwise, the Addis Ababa City Administration does not seem to have been envisaged in the formulation of this general provision.

In my view, the framers of the 2001 Revised Constitution of the Oromia National Regional State did not probably think that Addis Ababa would be the ideal capital of their developing Region due to its initial determination as anofficial seat of the Federal Government at a constitutional level. That is why they had, by then, preferred Adama to be the principal capital of Oromia as laid down in Art. 6 of their Regional Constitution cited here-above.

If my memory does not fail me, it was only in 2005 following the astounding turn of events in which the now defunct Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front, (E.P.R.D.F) fatally lost Addis Ababa in favor of the Coalition for Unity and Democracy, otherwise known as ‘Qinijit’ in the wake of the third general elections that the seat of the Oromia National Regional Government had to be moved to the city with the advice and encouragement of the Federal government itself in bad faith.

Reactions Proliferating from Far and Wide

The overall reaction to this extra ordinary development jeopardizing the territorial integrity of Addis Ababa is somehow mixed, so to say. Leading opposition political parties such as Balderas for True Democracy, Ethiopian Citizens for Social Justice, (Ezema) etc. have issued a series of organizational statements outrightly rejecting the decision for lack of transparency and public consultations as it was allegedly rendered in the backyard.

The Oromo Liberation Front, (O.L.F), on its part, condemns the decision for a different reason and calls on Oromia to fully embrace and take over the Addis Ababa City and its municipal vicinities . Sad to say, this extremist group has for long contended that the city is part and parcel of Oromia Region and needs to be managed under its jurisdictional competence. But an aging and backward-looking mindset such as this one has no place whatsoever in the contemporary world.

Last, but not least, the position of Prime Minister Abiy Ahmed vis-a-vis the rather embarrassing decision is utterly that of appreciation and admiration. He proudly told the gathering of the youth whom he had selectively hosted in Addis Ababa that “no task more amazing than this one has ever been successfully accomplished by the ruling Prosperity Party since the latter’s very establishment”, his speech being disrupted by a thunderous and clamorous applause in between.

In his enticing reflection, the premier further tried to wrongly impress upon the jubilant audience by openly alleging that the Oromia side by then demanded to largely swallow up Addis Ababa up to the Mexico Square and the City Administration on the other has vehemently argued to expand its territorial jurisdiction as far as the towns of Adama to the East and Debre-Birhan to the North, only to mention a few directions.

Citing the sensitivity and complexity of the matter, therefore, he even boasted that “nobody else could have performed that marvelous job in the future had he and his allies not managed to resolve it in such a wise and responsible manner” at the time.

If the story shared by the Prime Minister is henceforth true, one has to inquire as to why Oromia had, by then, aspired to take over the territorial resource of Addis Ababa up to the Mexico Square and desired the city seen highly shrinking to that extent.

Is that indeed in search of the Oromo inhabitants and with due care to genuinely protect their fundamental rights and interests or otherwise seeking for a huge stock of developed urban land readily available for unfettered use and exploitation?

Far-reaching Implications of the Decision

As has been stipulated under Art.49 Sub-Art. (2) of the Federal Constitution, it is “the residents of Addis Ababa City that are conferred with a “full measure of self-government” in the first place. Hence, no territorial arrangement of their city will be credible without the participation of its residents to be affected by the outcome of such an exercise.

Since the City Administration itself is constitutionally responsible to the Federal Government, the issue is more than an internal political party affair as the Prime Minister would like to erroneously comprehend and preach to the citizenry in public.

On top of that, the working language of the Addis Ababa City Administration is Amharic as laid down in Art. 6. Of the City Government’s Revised Charter Proclamation No. 361/2003 (as amended). Consequently, the ill-advised incorporation of any of its Sub-cities and Woredas into another region with a different identity and working language would automatically impose an alien identity and language, in this case, ‘Afan Oromo’ and culture, on those residents therein without their prior preference and consent.

Let me sign off here that no city is, from an urban management perspective, condemned to sleep and gradually stagnate for good where it has first been sprang up without future expansion areas in all its development directions. As a trend, it is not a rural community in the countryside pre-dominantly depending on agriculture for their livelihood that grows larger and expected to extend its territorial scope into the central district of the nearby city and its municipal boundaries.

To the contrary, what usually happens is the other way round. Addis Ababa is not an exception to the rule applicable to all its rival cities across the globe. Any monumental failure on the part of our successive regimes to systematically determine the extent of its physical boundaries in a rather finalized structure plan should not now be abused to unfairly squeeze its reasonable size merely due to short-sighted ethno-political calculations.

 
https://zehabesha.com/a-legitimate-bilateral-accord-or-unilateral-agreement-with-oneself/

After Ethiopia’s Prime Minister, Abiy Ahmed, ended a decades-long border conflict, he was heralded as a unifier. Now critics accuse him of tearing the country apart.

By Jon Lee Anderson 

The New Yorker.

September 26, 2022

Abiy Ahmed won the Nobel Peace Prize in 2019. A year later, his army was implicated in human-rights atrocities.Photograph by Alex Welsh

Listen to this story

At the wheel of an armored Toyota Land Cruiser, trailed by a car full of bodyguards, Prime Minister Abiy Ahmed drove me around Addis Ababa, the capital of Ethiopia. With a politician’s pride, he pointed out some of his recent civic projects: a vast park and a national library; a handicrafts market; a planetarium, still under construction. Throughout the city were government buildings that he’d built or remade: the federal police headquarters, the Ministry of Mines, an artificial-­intelligence center, the Ministry of Defense. In the Entoto Hills, above Addis, he had established a complex of recreational areas to showcase his Green Legacy Initiative, aimed at making Ethiopia a pioneer in sustainable agriculture and renewable energy. He boasted of having planted eighteen billion trees. “If in five years the world does not recognize what we have done,” he said, as he negotiated a turn, “then I am not your brother.”

It was all part of his vision, he explained, to transform his country into a modern state. Ethiopia is Africa’s second most populous nation, with the largest economy in East Africa. But it is ethnically fractured, with more than eighty distinct groups, many of them beset by old enmities and overlapping territorial claims. Abiy came to power in 2018, promising to heal the country’s divisions. A former soldier and intelligence officer, he was born to parents from Ethiopia’s two main religious communities—his mother from the Orthodox Christian majority and his father from the sizable Muslim minority. His guiding principle was medemer, an Amharic term meaning “syn­­ergy,” or “coming together.”

Abiy, at forty-six, could be mistaken for a prosperous real-estate agent: medium height, trimmed goatee, and a wardrobe of khakis, casual shirts, and gold-rimmed Cartier sunglasses. He projects the self-assurance of a motivational speaker. Soon after taking office, he published a best-selling book about the transformative power of med­emer, which is sold at roadside stalls, alongside volumes by Tony Robbins and Jordan Peterson. In conversation, Abiy does most of the talking, but he demands constant feedback. It is not enough to nod along with him; he wants to know what you think, if only to disagree.

Abiy writes in his book that human beings have a “direct existential need” to be free of massacres and wars, and not long after his election he delivered a surprising advance. For two decades, Ethiopia had been in a hostile standoff with its neighbor Eritrea—the lingering aftereffect of a war that claimed as many as a hundred thousand lives. Abiy forged a peace deal, which ended the standoff and earned him a Nobel Peace Prize, in recognition of his efforts to “promote reconciliation, solidarity and social justice.” At the Nobel ceremony, in Oslo, he invoked both the Bible and the Quran: “Before we can harvest peace dividends, we must plant seeds of love, forgiveness, and reconciliation in the hearts and minds of our citizens.”

But the spirit of reconciliation did not flourish in Abiy’s Ethiopia. In November, 2020, just eleven months after he was awarded the Nobel, violence erupted in Tigray, a rebellious region in the north. Abiy’s army became embroiled in a conflict that involved gruesome ethnic killing, gang rapes, and mass executions. Hundreds of thousands of Tigrayans were soon on the brink of starvation, while others poured across the Sudanese border to find refuge in hastily built camps.

The violence has sparked an international argument about Abiy. His supporters say that he is a modernizer, whose only mistake was that he moved too fast to overturn Ethiopia’s corrupt old order. His critics accuse him of starting an ethnic conflict in order to favor his political allies; some demand that his Nobel be revoked, and warn that the unrest that has attended his time in office is spreading through the region. But, as Abiy and I toured Ethiopia, he seemed to want to talk about everything but the conflict that had engulfed his country. From inside his motorcade, it was as if there were no war going on at all.

In “Crabs in a Bucket,” a forthcoming book, the Somali author Nuruddin Farah likens Ethiopian politics to a destructive Groundhog Day. Farah, who is seventy-six, grew up in a part of Somalia that was ceded to Ethiopia by the colonial British after they ousted the Italians in the Second World War. “Think of a demolition site when you think about Ethiopia, a country under constant rebuilding, one whose laws are often dismantled to accommodate the new ruler, and whose peoples’ nerves are frequently shredded before another regime gains power, only to demolish what has gone on before,” Farah writes. “Ethiopian leaders are famous for telling big and small porky pies to their fellow citizens and to the rest of the world; they know how to start conflicts that lead to wars, not how to resolve conflicts.”

Farah’s assessment is bleak, but the past half century of Ethiopian politics largely supports it. In 1974, a military faction called the Derg seized power, overthrowing the emperor, Haile Selassie. The Derg’s leader, Colonel Mengistu Haile Mariam, presided over a murderous purge, known as the Red Terror, intended to remake the country as a Communist stronghold. Mengistu ­had several dozen rivals machine-gunned at the national palace, and subsequently held a ceremony in the newly named Revolution Square, in which he swore to eliminate “voracious feudalists, hired fascists, and running dogs” and smashed bottles filled with red liquid, symbolizing his enemies’ blood. Even as the country suffered one of its periodic droughts, Mengistu launched a Stalinist collectivization campaign, and hundreds of thousands died of starvation.

Abiy Ahmed won the Nobel Peace Prize in 2019. A year later, his army was implicated in human-rights atrocities.Photograph by Alex Welsh

In 1991, the Derg was overthrown by a coalition of rebel militias; Abiy, who was then in the seventh grade, left school for a time to join the cause. When the fighting was over, the fiercest and most cohesive of the rebel groups, the Tigray People’s Liberation Front, took charge of the governing coalition, and led the country’s politics for the next twenty-­seven years. The T.P.L.F., as it was known, imposed a program of economic modernization, which in time produced striking gains. For a decade and a half, the growth rate hovered around ten per cent, and Ethiopia became known among boosters as the China of Africa. But the real wealth went largely to those who were already rich, or to people connected with the government, which controlled much of the economy. And the leadership tolerated little dissent, imprisoning and torturing thousands of political opponents.

The problems of ethnic division also lingered. The Tigrayans came from a region in the north that contains ancient sites of civilization, and they thought of themselves as the heirs of a profound historical lineage. But they were a relatively small group, making up just six per cent of Ethiopia’s population, and they were trying to retain control of a fractious country.

“I liked this place better when it was a cat café.”

Cartoon by Joe Dator

In an effort to reset the balance of power, the T.P.L.F. split Ethiopia into semi-autonomous regions, encompassing the traditional territories of the main ethnic groups. The effect, a senior Western official told me, was to “seed the future with ethnic problems,” creating a system of eleven mini-states in near-perpetual tension. For much of the twentieth century, the Amhara, the country’s second-largest group, had dominated Ethiopian politics. Now the government gave the Tigrayans a portion of land that the Amhara regarded as theirs, provoking an enduring re­sentment. Just about everywhere an internal border was created, people felt that their traditional lands had been breached, and that they had been shut out of power.

In 2012, a non-Tigrayan became Prime Minister—Hailemariam Desalegn, a mild-mannered Wolayta who had trained as a water engineer. But Tigrayans still held key positions in the government, the armed forces, and the state-controlled economy. Ethnic militias clashed, and resentments festered.

There was particular discontent among the Oromo, the country’s largest group. As the government pushed to expand the capital city into surrounding Oromo villages, many people complained that their land had been seized without compensation. Protests broke out, and the unrest spread to other regions. In 2018, Hailemariam abruptly stepped down as Prime Minister, calling for “reforms that would lead to sustainable peace and democracy.” His departure gave Abiy his opening.

Abiy has an unshakable belief in his ability to overcome obstacles—not just to see the future but to shape it. “I used to tell all my friends thirty years ago that I was going to be P.M., and everyone took it as a joke,” he said, on one of our drives. “Then, once I became P.M. and I made peace with Eritrea, I asked my minister of foreign affairs, ‘Do you think I could get the Nobel?’ He said, ‘It’s true you have done everything you promised, but on this I am not sure.’ And then I won the Nobel.”

Before Abiy took office, he did not seem to outside observers like an obvious candidate for a country seeking radical change. He had spent his early career working within the ruling coalition. After rising to the rank of lieutenant colonel in the military, he went into politics in 2010, winning a seat in parliament. He served briefly as minister of science and technology before becoming vice-president of the Oromia region. By Abiy’s account, though, he was already agitating from the inside. “I was always telling the former P.M.s that I was going to replace them,” he told me. “You know, they can kill you for that—but I said it.”

When the position of Prime Minister opened up, Abiy’s candidacy offered a new vision for the country: shrinking the Ethiopian state to allow greater freedom and a more democratic system. It would also put an Oromo in charge of the country for the first time. In April, 2018, after a brief and contested shuffling of legislative leaders, parliament elected him to the job.

Within days of coming to power, Abiy moved to overturn the status quo. He began by releasing thousands of political prisoners, and decried the use of torture in Ethiopia’s prisons. He also ended a state of emergency imposed by the T.P.L.F. and launched an overhaul of the country’s security agencies.

The first months of his tenure were dizzyingly ambitious. He announced his intention to privatize state-owned enterprises, including telecommunications and aviation, and sought agreements to give his landlocked nation access to ports in Djibouti, Sudan, Somaliland, and Kenya. He went on to implement an economic plan, focussed on five areas: mining, information and communications technology, manufacturing, agriculture, and tourism. In the West, his advocacy of freedom—in politics and, especially, in the market—drew praise. The Financial Times called him “Africa’s new talisman.”

Abiy speaks about his initiatives with unwavering confidence. “I wanted to add value for my country, and I am doing it,” he told me. But his leadership was quickly met with violent opposition. Barely two months into his term, as he addressed a crowd in downtown Addis, an assailant mounted a grenade attack, in which two people died and scores were wounded. A group of policemen were arrested for failing to prevent the attack; Abiy’s sympathizers saw it as evidence that he had enemies on the inside. In June, 2019, the military attempted a coup in the Amhara region, killing the region’s president and the national armed forces’ chief of staff. Abiy carried on with his reforms, and increasingly worked to force T.P.L.F. members out of his administration. That November, he eliminated the governing coalition that the Tigrayans had led. In its place, he devised a new political vehicle, the Prosperity Party—essentially the same coalition that he had disbanded, except for the T.P.L.F., which refused to join.

The Tigrayan leadership decamped to northern Ethiopia. In the regional capital of Mekelle, the former national government became an alternate center of power, with much of the country’s bureaucratic expertise and a significant portion of its military force. In 2020, when Abiy postponed national elections, saying that covid-19 presented too great a threat, the Tigrayans defiantly held elections of their own. The T.P.L.F. received ninety-eight per cent of the vote, giving its chairman, Debretsion Gebremichael, control of the regional congress.

The war began two months later, with what the T.P.L.F. has described as both a “preëmptive operation” and a “legitimate act of self-defense” against forces that Abiy had mobilized around the region. Before daybreak on November 4th, Tigrayan soldiers attacked a key Ethiopian Army garrison near Mekelle. Within hours, Abiy’s warplanes and Army units were on their way to counter the attack and to seize Mekelle. After three weeks of fierce fighting, Abiy declared military operations “completed,” and Debretsion and his comrades vanished into the Tigrayan countryside.

But Abiy hadn’t fought by himself; his forces weren’t strong enough. Instead, he had made a kind of devil’s bargain. To take on the T.P.L.F., he had formed a military alliance with Eritrea, which has a powerful army and one of the world’s most repressive governments. He had also solicited support from Amhara militias. Both the Eritreans and the Amhara had old grievances with the Tigrayans. During the fighting, reports spread of gang rapes, and of widespread killings of civilians. The U.S. Secretary of State, Antony Blinken, said that “ethnic cleansing” seemed to be taking place.

Abiy’s government heatedly denied the charge, but videos were circulating that appeared to show persuasive evidence of war crimes. One particularly gruesome video, from January, 2021, shows Ethiopian soldiers filming one another as they murder at least thirty residents of a village in central Tigray. The soldiers urge one another on as they lead captives—young men in civilian clothes—to a cliff and begin shooting. One man calls out to a comrade to shoot his victim again, because he is still moving; another tells his fellow-­soldiers, “Use no more than two bullets—two is enough to kill them.” In the end, the soldiers toss their victims off the cliff, shooting some of them again on ledges where they have fallen. The soldiers carry out the killings with an air of complicit glee. Their victims are eerily silent.

Finally, in March, 2021, Abiy acknowledged that the Eritreans had been involved in the fighting, and allowed that atrocities may have been committed. He promised, somewhat vaguely, to seek justice. Western observers were outraged, but Abiy’s constituents seemed not to care. Three months later, he held a national election—excluding Tigray—and easily secured a new five-year term. His slogan was “New Beginnings.”

Within the government, though, some of his loyalists were appalled. When Abiy took power, he had built an inclusive administration, with wo­men in cabinet positions and Tigrayans—those who weren’t loyal to the T.P.L.F.—occupying key posts. Among them was Berhane Kidanemariam, who served as second-in-command of the Ethiopian Embassy in Washington, D.C. At the beginning, Berhane told me, he was hopeful that Abiy could bring the country together, but he quickly developed doubts. In July, 2018, Abiy visited the U.S., and spoke before a crowd of expatriate Ethiopians. As Berhane introduced him, the crowd began insulting him for being Tigrayan, and jeering at him to get off the stage. He hoped that Abiy would say something to calm things down. Instead, the Prime Minister went on with his speech as if nothing had happened. When Berhane registered concern afterward, he told me, Abiy chided him for being too sensitive.

Berhane reassured himself that it was an isolated incident. “I thought things would resolve themselves,” he said. But then the war broke out, and the news emerged that the Eritreans were fighting on Abiy’s side. “We were told to publicly deny the reports—but how could we deny it?” Berhane said. “That was a sign to me that the government would destabilize not just Ethiopia but the whole region.” When the videos of war crimes came to light, Berhane resigned from his post. For people who had believed in Abiy’s early promise, the videos felt like a betrayal. “I couldn’t control my feelings,” Berhane said. “I still can’t get it out of my mind.”

Abiy’s residence—a modernist mansion, with exercise machines on the lawn—is surrounded by relics of Ethiopia’s contested history. It sits at the foot of a hill where Emperor Menelik II, who ruled from 1889 to 1913, built his royal compound. Menelik was a canny, brutal Amhara who beat back the first Italian conquest of Ethiopia and went on to expand his empire by using European firearms against rival ethnic groups. He also brought the country its first automobiles, postal service, and electrical and telephone lines.

The palace where Menelik lived is also where Ethiopia’s last emperor, Haile Selassie, grew up. Known as the King of Kings, Conquering Lion of the Tribe of Judah, Elect of God, Selassie was hailed as the culmination of a dynasty that, according to legend, had begun with the union of King Solomon and the Queen of Sheba. He became a figure of global renown in 1936, when, after Mussolini invaded Ethiopia, he gave an eloquent speech at the League of Nations, to warn of the rise of Fascism. Selassie was a crucial proponent of the anti-colonial pan-African movement and a vocal opponent of apartheid who was personally acquainted with Mao, de Gaulle, and Queen Elizabeth II. He was especially close with the U.S., and made state visits to every President from Dwight Eisenhower to Richard Nixon; in October, 1963, John F. Kennedy drove with him past cheering crowds in the back seat of a gleaming convertible.

Cartoon by Harry Bliss

At the height of his reign, Selassie built the Jubilee Palace, downhill from his former home. One afternoon, Abiy took me there. The palace, he explained, was the centerpiece of his Addis Ababa renovation. In the basement, he ushered me past armed soldiers and through a doorway. Stretching out his arms, he announced, “This is the gold room.” It was filled with ornaments: goblets, candelabra, a pair of ornately carved thrones. Abiy opened a cabinet and handed me a hefty plate. With a thrilled look, he said, “Everything in here is gold.”

Abiy’s curators had catalogued more than two hundred thousand artifacts from the palace, and concrete-block storehouses had been erected to protect them during the restoration. There were globes of every size; elephant tusks; more thrones; the Emperor’s clothes, including white Chelsea boots and his uniform from the Second World War. Abiy gestured to an antique exercise bike and joked, “They thought only people nowadays worried about their weight.”

In the garages was the Emperor’s car collection: two hundred vehicles, from a horse-drawn hearse to antique Bentleys. Abiy pointed out an armor-plated Cadillac limo—believed to be among the last cars that Selassie bought before his overthrow—and guided me into the back seat. It had blue carpet, and a special footstool, customized to imperial specifications. (The Emperor was not a tall man.) Abiy gazed at Selassie’s seal—a crowned lion wielding a flag—and marvelled, “Everything has his emblem. Do you see?”

The
https://zehabesha.com/did-a-nobel-peace-laureate-stoke-a-civil-war/